Khi được hỏi về những kế hoạch của chính quyền Mỹ liên quan đến các vấn đề thuế quan cũng như các cuộc đàm phán thương mại, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và nhiều phụ tá cấp cao khác của ông Trump cùng các quan chức Nhà Trắng đều sử dụng một câu "chốt" sau những chia sẻ: “Cuối cùng, quyết định vẫn thuộc về tổng thống”.
THUẾ QUAN PHỔ CẬP
Đầu tháng 4/2025, ông Trump đã tuyên bố tạm dừng hầu hết các mức thuế quan được gọi là "có đi có lại" để cho các đối tác của Mỹ có thời gian đàm phán. Thời hạn đó sẽ kết thúc vào ngày 1/8 tới đây.
Nhưng một trong số ít mức thuế mà ông Trump áp dụng vào ngày 2/4 vẫn được duy trì đến nay là mức thuế phổ cập 10% đối với hầu hết tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Trong những tuần gần đây, ông Trump đã ám chỉ rằng ông có thể tăng mức thuế tối thiểu đó, có thể lên gấp đôi.
Chúng tôi sẽ chỉ nói rằng tất cả các quốc gia còn lại sẽ phải trả, dù là 20% hay 15%. Chúng tôi sẽ giải quyết vấn đề này ngay bây giờ", ông Trump phát biểu trên NBC News ngày 10/7. Kể từ đó, ông đã nhiều lần đưa ra mức thuế sàn mới là 15%.
Trong vài tuần qua, ông Trump cũng đã gửi thư cho các nhà lãnh đạo của hơn một chục quốc gia, đặt ra mức thuế quan mới dự kiến có hiệu lực vào ngày 1/8. Câu hỏi hiện tại là ông sẽ phải đưa ra một quyết định quan trọng đối với những đối tác kinh tế còn lại: Họ sẽ phải trả mức thuế nào?
Hầu hết các nhà quan sát thị trường dự đoán mức thuế phổ cập mới sẽ được ấn định ở mức 15%, bởi vì các hiệp định thương mại gần đây với Nhật Bản, Indonesia, Philippines và Việt Nam đều ở mức đó hoặc cao hơn. Tờ Financial Times đưa tin Liên minh Châu Âu đang tiến gần đến một thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ, theo đó ấn định mức thuế đối với hàng hóa EU xuất khẩu sang Hoa Kỳ ở mức 15%.
Peter Boockvar, giám đốc đầu tư của One Point BFG Wealth Partners, cho biết trong một lưu ý gửi tới các nhà đầu tư vào 23/7: "Sau khi chứng kiến mức thuế suất 15% áp dụng cho tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Nhật Bản, chúng ta hãy giả sử rằng mức thuế suất cơ sở mới sẽ là mức thuế suất 15% áp dụng cho tất cả hàng hóa nhập khẩu, thay vì 10%".
Các mức thuế quan hiện đang có hiệu lực của Mỹ đã nâng mức thuế quan thực tế của nước này - mức thuế trung bình mà các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ phải trả cho hàng hóa nước ngoài - từ khoảng 2% lên 18%, mức cao nhất kể từ năm 1934, theo các nhà kinh tế tại Phòng thí nghiệm Ngân sách của Đại học Yale trong một báo cáo gần đây. Con số này tương đương với 2.400 USD chi phí bổ sung mỗi năm cho một hộ gia đình trung bình ở Mỹ.
Nếu ông Trump quyết định áp dụng mức thuế quan phổ cập cao hơn, thì con số 2.400 USD đó sẽ còn tăng thêm.
Boockvar lưu ý rằng với 3,3 nghìn tỷ USD hàng hóa nhập khẩu hàng năm, trừ đi 400 tỷ USD hàng hóa được miễn thuế từ Canada và Mexico, điều đó có nghĩa là khoảng 2,9 nghìn tỷ USD hàng hóa mỗi năm sẽ bị đánh thuế 15% - 435 tỷ USD tiền thuế do người tiêu dùng và doanh nghiệp Hoa Kỳ nộp.
Đây là một số tiền lớn: Để so sánh, con số này chỉ ít hơn 90 tỷ USD so với số tiền thuế thu nhập mà tất cả các tập đoàn ở Hoa Kỳ phải nộp mỗi năm.
THUẾ QUAN DƯỢC PHẨM
Ông Donald Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng ông sẽ áp dụng mức thuế quan lớn đối với các loại dược phẩm được sản xuất bên ngoài Hoa Kỳ - phần lớn các loại thuốc của Hoa Kỳ - bắt đầu từ ngày 1/8.
Đây cũng sẽ là một quyết định quan trọng đối với ông Trump: Mức thuế dược phẩm sẽ như thế nào, sẽ được triển khai như thế nào và những loại thuốc nào sẽ được áp dụng mức thuế mới?
Ngày 8/7, ông Trump cho biết ông sẽ áp dụng mức thuế 200% đối với dược phẩm "rất sớm", nhưng ông lưu ý rằng mức thuế này có thể chưa có hiệu lực hoàn toàn trong một thời gian để các nhà sản xuất thuốc có thời gian lên kế hoạch chuyển sản xuất về Mỹ. Ông đã từng tạm dừng áp thuế đối với các ngành công nghiệp trước đây, bao gồm cả ô tô và phụ tùng ô tô, sau khi các lãnh đạo công ty phản ứng rằng việc áp thuế ngay lập tức không cho họ đủ thời gian để chuyển sản xuất sang Hoa Kỳ - một quá trình tốn kém có thể mất nhiều năm.
Hiện vẫn chưa rõ khung thời gian hoặc kế hoạch của ông Trump. Ông cũng đã đề xuất áp thuế đối với các loại thuốc nhập khẩu trong nhiều tháng, nhưng vẫn chưa đưa ra bất kỳ kế hoạch cụ thể nào.
Những người ủng hộ bệnh nhân và các chuyên gia về chuỗi cung ứng thuốc cảnh báo rằng thuế quan có thể sẽ dẫn đến giá thuốc cao hơn và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu thuốc tại các cơ sở y tế của Mỹ.
Chính quyền Trump đã mở một cuộc điều tra về nhập khẩu dược phẩm vào giữa tháng 4, mở đường cho việc áp thuế quan vì lý do an ninh quốc gia. Nhà Trắng và một số người ủng hộ lập luận rằng Hoa Kỳ cần tăng cường sản xuất thuốc trong nước để không phải phụ thuộc vào nguồn cung thuốc từ các nước khác.
Nhưng bất kỳ sự gia tăng nào trong sản xuất thuốc nội địa của Hoa Kỳ có lẽ sẽ mất nhiều năm để thực hiện.
Mặc dù một số nhà sản xuất thuốc - gần đây nhất là AstraZeneca - đã công bố mở rộng các sáng kiến sản xuất tại Hoa Kỳ, một số đã được triển khai trước khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1 và những nhà máy đó sẽ không thể thay thế hoàn toàn việc xuất khẩu thuốc từ nước ngoài sang Hoa Kỳ.
PHÁN QUYẾT CUỐI CÙNG: ÁP THUẾ HAY LẠI... LÙI
Một quyết định quan trọng cuối cùng: Trump cần phải quyết định liệu ông có cho phép áp dụng mức thuế quan mới khổng lồ đối với các đối tác chưa hoặc không hoàn thành các thỏa thuận thuế quan trên thế giới hay không - hay sẽ lại trì hoãn chúng một lần nữa.
Sau ngày 2/4, khi ông Trump áp dụng các mức thuế quan trả đũa, thị trường đã lao dốc. Đến ngày 9/4, thị trường đã nhiều lần rơi vào vùng thị trường giá xuống, giảm gần 20% so với mức cao kỷ lục đạt được chỉ vài tuần trước đó. Thị trường trái phiếu cũng bắt đầu cho thấy những dấu hiệu cho thấy nó có thể sụp đổ - cho đến khi Bộ trưởng Bessent cố gắng xoa dịu các quyết định của ông Trump, tránh xa các mức thuế quan khắc nghiệt nhất của ông.
Nhưng kể từ đó, ông Trump đã ký kết một số thỏa thuận thương mại với các nước - quan trọng nhất là Trung Quốc và Nhật Bản - mang lại cho các nhà đầu tư cảm giác nhẹ nhõm và chắc chắn đáng kể. Phố Wall cũng tin rằng, nếu cần thiết, điều này có thể có tác dụng đáng kể để ông Trump để kiềm chế các chính sách thương mại hung hăng nhất của ông.
Với thị trường chứng khoán một lần nữa giao dịch ở mức cao kỷ lục và lợi suất trái phiếu ổn định, ông Trump có thể sẽ ít có động lực để "hù dọa" lần này.
Tuy nhiên, thỏa thuận tốt hơn mong đợi với Nhật Bản được công bố ngày 22/7 cho thấy Nhà Trắng có thể không muốn gây sức ép quá mức lên các đối tác thương mại quan trọng, thừa nhận rằng thiệt hại kinh tế do thuế quan cao và các biện pháp trả đũa tiềm tàng có thể không thể chấp nhận được đối với các doanh nghiệp, nhà đầu tư và công chúng, Ulrike Hoffmann-Burchardi, giám đốc cổ phiếu toàn cầu của UBS Global Wealth Management, lưu ý.
Vì vậy, một số lời đe dọa mạnh mẽ nhất của Trump, bao gồm mức thuế 50% đối với Brazil để trừng phạt các cáo buộc chống lại cựu Tổng thống Jair Bolsonaro về tội cố gắng gian lận bầu cử, cuối cùng có thể sẽ bị giảm bớt hoặc tạm dừng.
