Vào ngày 11/2, chính quyền Mỹ đã chính thức đưa ra quyết định áp thuế 25% vào tất cả các sản phẩm nhôm, thép nhập khẩu nhằm bảo hộ các nhà sản xuất nội địa.
Hành động trên nhằm bảo hộ các nhà sản xuất thép nội địa Mỹ trong bối cảnh một số nhà máy lớn tại Pennsylvania đã phải đóng cửa trong năm 2024. Biên lợi nhuận của các nhà sản xuất thép đã giảm khoảng 4 điểm % so với cùng kỳ về mức trung bình 2,46% trong quý 4/2024 do giá thép giảm khoảng 32% trong năm 2024.
Hiện nay, sản lượng nhập khẩu thép tại Mỹ chiếm 51% nhu cầu chủ yếu đến từ các sản phẩm HRC và CRC phục vụ cho sản xuất ô tô và hành động áp thuế góp phần giảm bớt sự phụ thuộc vào thép nhập khẩu của nước này.
Việt Nam nằm trong nhóm 5 quốc gia xuất khẩu thép lớn nhất vào Mỹ trong năm 2024, bên cạnh Canada, Brazil, Mexico và Hàn Quốc. Tuy nhiên, Việt Nam đang phải chịu mức thuế ở mức thấp khi ở mức 22% – 36% theo mục 232 thuộc Đạo luật thương mại của Mỹ từ năm 2018. Mức thuế này thấp hơn so với các đối tác thương mại khác khi bị áp thuế trên 60%.
Tính đến cuối năm 2024, Mỹ trở thành đối tác xuất khẩu thép lớn thứ 3 của Việt Nam với tỷ trọng khoảng 13% (sau Asean và EU). Sản lượng xuất khẩu sang Mỹ tăng trưởng 50% so với cùng kỳ đạt mức 1,7 triệu tấn trong đó phần lớn đến từ tôn mạ, CRC và HRC chiếm tỷ trọng thấp hơn.
Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán MBS nhận định sản lượng xuất khẩu tôn mạ tăng trưởng đến từ những tín hiệu tích cực của thị trường xây dựng nước này khi theo thống kê của Bộ Thương mại Mỹ, tổng vốn đầu tư vào thị trường xây dựng hồi phục 6,5% so với cùng kỳ.
Trên tổng sản lượng thép xuất khẩu sang Mỹ 2024, HRC và tôn mạ chiếm 60% và các mặt hàng này đang chịu thuế suất 21%-36%. Trong đó, các sản phẩm thép xây dựng và HRC đang phải chịu mức thuế khoảng 33% - 36% và MBS đánh giá các sản phẩm này có thể không chịu tác động từ chính sách của Mỹ do mức thuế hiện nay đã cao hơn 25%.
"Tuy nhiên, một số sản phẩm tôn mạ có mức thuế khoảng 22% và khi tăng thuế có thể làm giảm lợi thế cạnh tranh về giá đối với thép Việt Nam do đó khả năng cao các doanh nghiệp sẽ phải giảm giá bán tại Mỹ", nhóm chuyên gia cho hay.
Đồng thời, trong bối cảnh nhu cầu của Mỹ đang phụ thuộc vào thép xuất khẩu (chiếm 51% tiêu thụ) nên việc tìm kiếm các nhà xuất khẩu mới có thể cần thời gian, bên cạnh đó các doanh nghiệp tôn mạ Việt Nam hoàn toàn có thể giảm giá bán nhằm duy trì thị phần do biên lợi nhuận gộp đang ở mức ổn định 8% - 10%. Nhờ đó, sản lượng xuất khẩu có thể duy trì trong khi biên lợi nhuận dự kiến giảm nhẹ.
Nguồn: MBS
Theo các phân tích nêu trên, MBS đánh giá các doanh nghiệp tôn mạ như GDA, HSG và NKG sẽ bị ảnh hưởng nhẹ do quyết định áp thuế trong khi HPG không chịu tác động tiêu cực.
Đối với HPG, MBS đánh giá doanh nghiệp này dự kiến không bị tác động từ thuế suất mới do mức thuế hiện nay đối với các sản phẩm thép xây dựng và HRC xuất khẩu đang ở mức trên 33%.
Mặt khác, các doanh nghiệp tôn mạ như HSG, NKG và GDA có thể giảm biên lợi nhuận gộp trong bối cảnh khả năng cao sẽ phải giảm giá bán nhằm duy trì thị phần tại Mỹ. Đối với sản lượng xuất khẩu tôn mạ sang Mỹ, sản lượng có thể duy trì ổn định nhờ giảm giá bán và việc tìm kiếm các nhà cung cấp khác sẽ mất nhiều thời gian.
MBS cũng đánh giá triển vọng tăng trưởng lợi nhuận ròng của Hòa Phát, Hoa Sen và Nam Kim trong năm 2025 cùng tăng trưởng mạnh mẽ, dự báo mức tăng lần lượt đạt 50%, 51% và 30% so với cùng kỳ.
Trong khi đó, tăng trưởng về doanh thu dù vẫn đạt mức tăng 2 chữ số song có phần khiêm tốn hơn. MBS ước tính doanh thu Hòa Phát đạt 172.053 tỷ đồng năm 2025, tăng 24% so với cùng kỳ. Đối với Nam Kim, công ty chứng khoán này dự báo doanh thu sẽ đạt hơn 24.200 tỷ đồng, tương ứng tăng 17% và Hoa Sen đạt mức tăng 12% so với năm 2024 ghi nhận gần 43.900 tỷ đồng.