Việc tái cấu trúc đơn vị hành chính cấp tỉnh đang mở ra cơ hội lịch sử để kiến tạo một TP.HCM mới với diện mạo không gian, địa giới và mô hình phát triển hoàn toàn đổi mới, đi kèm tầm nhìn chiến lược và cách tiếp cận tăng trưởng khác biệt.
Thành phố mới được kỳ vọng trở thành siêu đô thị đa trung tâm, là cực tăng trưởng vượt trội. Đồng thời là trung tâm kinh tế, tài chính, khoa học – công nghệ và logistics thông minh hàng đầu khu vực Đông Nam Á.
TP.HCM VƯƠN TẦM KHU VỰC SAU SÁP NHẬP LỊCH SỬ
Theo nhận định của Tổng Bí thư Tô Lâm, việc sáp nhập đã mở ra một giai đoạn phát triển hoàn toàn mới cho TP.HCM, biến TP.HCM thành trung tâm kinh tế, văn hóa, tài chính lớn nhất cả nước và trở thành vùng đô thị - tài chính - công nghiệp - cảng biển mật độ phát triển cao bậc nhất Đông Nam Á.
Trong đó, Bình Dương là tiêu biểu cho hành trình 40 năm đổi mới của Việt Nam, từ một tỉnh nông nghiệp truyền thống vươn lên trở thành tỉnh công nghiệp và đô thị hàng đầu cả nước với GRDP bình quân đầu người chạm ngưỡng 200 triệu đồng, đô thị hóa đạt 87%, thu hút hơn 4.500 dự án FDI, tổng vốn đầu tư gần 45 tỷ USD.
Bà Rịa - Vũng Tàu đang vươn mình trở thành trung tâm kinh tế biển quốc gia với Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, một trong 21 cảng nước sâu hàng đầu thế giới đang được đầu tư mở rộng, hiện đại hóa để trở thành cảng trung chuyển quốc tế lớn nhất cả nước.
Đồng thời, khu thương mại tự do Cái Mép Hạ với quy mô 3.750 ha đang được xúc tiến xây dựng. Các tổ hợp lớn về công nghiệp - dịch vụ - đô thị hiện đại đang định hình tại Phú Mỹ, chuỗi dự án du lịch cao cấp tại Hồ Tràm, Long Hải, Vũng Tàu, tạo nên cấu trúc kinh tế cân bằng giữa công nghiệp, logistics và dịch vụ chất lượng cao. Côn Đảo cũng được nghiên cứu thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để trở thành trung tâm du lịch sinh thái - di sản tầm vóc quốc tế.
Với vị thế là đô thị lớn nhất cả nước, trung tâm du lịch, hội nghị, sự kiện và văn hóa, TP.HCM đang chuyển mình để giữ vững vị thế đầu tàu kinh tế quốc gia và vươn tầm khu vực.
Đáng chú ý, Đề án Trung tâm Tài chính Quốc tế sẽ thử nghiệm thể chế mới, công nghệ tài chính tiên tiến và các mô hình quản trị hiện đại, trong khi hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo cũng đang phát triển mạnh mẽ.
Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, TP.HCM (mới) được hình thành trên cơ sở sáp nhập TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, trở thành "siêu đô thị" lớn nhất của Việt Nam. Đây không chỉ là việc mở rộng địa giới hành chính mà còn đặt nền móng cho một mô hình phát triển mới, đa trung tâm, tích hợp và bền vững, tạo tiền đề để TP.HCM trở thành đô thị hàng đầu khu vực.
Sau sáp nhập, TP.HCM có tổng diện tích đạt 6.773 km², chiếm 2,04% diện tích cả nước, dân số 14 triệu người, chiếm 13,8%, lực lượng lao động khoảng 7,4 triệu người, tương ứng 13,8%. Đây là nguồn nhân lực quy mô lớn, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp, tài chính, thương mại - dịch vụ.
Về kinh tế, GRDP TP.HCM đạt khoảng 2.716 nghìn tỷ đồng, tương đương 113 tỷ USD, chiếm 23,6% GDP cả nước. Điều này cho thấy sức mạnh kinh tế của TP.HCM là rất lớn, động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng của cả nước.
GRDP của TP.HCM trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng 6,56%. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài 7 tháng đầu năm đạt gần 5 tỷ USD, tăng 17,7%. Giải ngân vốn đầu tư công đạt 55.913 tỷ đồng, bằng 47%.
Hoạt động thương mại trên địa bàn thành phố được mở rộng quy mô, hoạt động sản xuất có tín hiệu ổn định hơn nhờ triển vọng đàm phán thương mại, tiêu thụ nội địa và đa dạng hóa thị trường (kim ngạch xuất khẩu 7 tháng đạt 28,51 tỷ USD, tăng 10,1%).
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 7 tháng năm 2025 đạt 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 15,5%. Tổng thu du lịch đạt 140.305 tỷ đồng, tăng 29,9%và đạt 54% kế hoạch năm.
So với khu vực Đông Nam Á, quy mô kinh tế của TP.HCM sau sáp nhập ước đạt khoảng 2,71 triệu tỷ đồng, tương đương hơn 100 tỷ USD. Con số này chiếm gần 24% tổng GDP quốc gia và lập tức đưa TP.HCM mới vượt qua GDP năm 2024 của hàng loạt quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Myanmar (70 – 80 tỷ USD), Campuchia (30 – 35 tỷ USD), Lào (khoảng 20 tỷ USD) và Brunei (khoảng 15 tỷ USD).
Không chỉ vậy, nếu so với các đô thị lớn trong khu vực, TP.HCM mới còn vượt qua Kuala Lumpur (khoảng 80 tỷ USD), Jakarta (khoảng 100 tỷ USD) và tiệm cận Bangkok (thủ đô Thái Lan) với quy mô khoảng 130 tỷ USD.
Quy mô kinh tế hợp thành gồm TP.HCM hiện tại 1,78 triệu tỷ đồng, Bình Dương 520.205 tỷ đồng và Bà Rịa – Vũng Tàu 417.306 tỷ đồng, đưa bình quân đầu người vùng đạt khoảng 9.600 USD, mức cao so với mặt bằng cả nước.
MẢNH ĐẤT MÀU MỠ THU HÚT ĐẦU TƯ
Cùng với sự phát triển về kinh tế và những tiềm năng vượt bậc sau sáp nhập, TP.HCM ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Trong nửa đầu tháng 7/2025, TP.HCM liên tục đón tiếp các nhà đầu tư quốc tế đến tìm hiểu, đề xuất và mở rộng đầu tư. Tại buổi làm việc với Chủ tịch UBND TP.HCM, ông Horst Pudwill, Chủ tịch kiêm Nhà sáng lập Tập đoàn Techtronic Industries (TTI), cho biết TTI đang xúc tiến kế hoạch mở rộng sản xuất tại nhà máy Milwaukee ở khu công nghệ cao và mong muốn hợp tác phát triển chuỗi cung ứng cùng các giải pháp sản xuất tiên tiến.
Ngay sau đó, Tập đoàn Intel cũng trao đổi về chương trình đào tạo nhân lực trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), tập trung cho cán bộ, công chức, người lao động đang đi làm.
Đồng thời, Chủ tịch UBND TP.HCM còn làm việc với Thống đốc Trung tâm Tài chính quốc tế Astana (Kazakhstan) về việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố.
Trong lĩnh vực bán lẻ, AEON Việt Nam thông báo kế hoạch mở thêm 3 trung tâm thương mại lớn với tổng mức đầu tư lên đến hàng nghìn tỷ đồng.
Về hạ tầng, Tập đoàn Gamuda Land (Malaysia) đề xuất cho phép nghiên cứu xây dựng tuyến metro kết nối TP.HCM với sân bay Long Thành và một số tuyến đường sắt đô thị trong nội đô để tăng khả năng kết nối giao thông đô thị giữa trung tâm với các vùng lân cận.
Các tập đoàn trong nước như Sun Group và Vingroup cũng đề xuất nhiều dự án chiến lược bao gồm khu đô thị lớn, khu thể thao, tuyến đường ven sông Sài Gòn dài khoảng 40 km, các tuyến metro kết nối trung tâm thành phố với các vùng lân cận và dự án điện ngoài khơi Cần Giờ công suất 3.000 MW.
Nhiều dự án đường sắt đô thị (metro) nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các liên danh nhà đầu tư trong nước và quốc tế bao gồm Liên danh Tập đoàn Đại Dũng, Tổng công ty Xây dựng số 1 (CC1) và Tập đoàn Hòa Phát (gọi tắt là Liên danh DCH), Liên danh Đèo Cả, Fecon và Tập đoàn PowerChina, Công ty Sucgi (Trung Quốc), Tập đoàn Trường Hải (Thaco) với vai trò tổng thầu EPC (thiết kế, thi công xây lắp, cung cấp thiết bị) hoặc nghiên cứu đầu tư.
Trong lĩnh vực logistics, TP.HCM cũng ghi nhận nhiều đề xuất đầu tư quy mô lớn. Tập đoàn T&T mong muốn tham gia các dự án logistics công nghệ cao, cảng biển, cảng hàng không và hệ thống hạ tầng kết nối như đường cao tốc TP.HCM – Mộc Bài, đường vành đai 4.
Liên danh Công ty cổ phần Đức Khải, Công ty cổ phần Địa ốc Tam Bình và Công ty cổ phần Địa ốc Tân Hoàng đề xuất nghiên cứu Dự án Cụm cảng trung chuyển ICD tại phường Long Bình (TP.HCM) theo hình thức PPP.
Ngoài ra, các dự án logistics tại khu vực Bình Dương (cũ) và Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) cũng thu hút sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư nước ngoài và trong nước, đặc biệt là các dự án gắn với khu thương mại tự do.
Cụ thể, tại khu vực Bình Dương cũ, Tập đoàn Warburg Pincus (Hoa Kỳ) cùng đối tác liên danh Becamex IDC đang nghiên cứu đầu tư Trung tâm Thương mại điện tử xuyên biên giới quy mô 75 ha. Trung tâm này sẽ tích hợp khu nhà xưởng công nghệ cao, kho vận chuyển hàng không, kho thương mại điện tử, kho ngoại quan…
Tập đoàn A.P Moller Maersk (Đan Mạch) đang quan tâm đầu tư trung tâm logistics quy mô lớn phục vụ hoạt động lâu dài. Trong khi đó, Viettel Post đề xuất xây dựng trung tâm logistics nông nghiệp quốc tế nhằm phục vụ xuất khẩu sang Trung Quốc và các quốc gia ASEAN.
Tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), tháng 2/2025, chính quyền địa phương đã ký biên bản ghi nhớ với Tập đoàn DP World (UAE) để hợp tác xây dựng trung tâm thương mại tự do gắn với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ.
Các dự án này được kỳ vọng sẽ tăng cường khả năng kết nối hạ tầng, giảm chi phí vận chuyển và thúc đẩy thương mại, đặc biệt trong bối cảnh TP.HCM mở rộng địa giới và hoàn thiện mạng lưới hạ tầng vùng.
