Tiến sỹ Jan-Peter Ortmann: Gốm thủy tinh nhưng không mong manh

Được cho là một mặt hàng “mong manh dễ vỡ”, tuy nhiên đây là vật liệu được sử dụng để làm tấm khiên nhiệt, giúp bảo vệ tàu vũ trụ trước những điều kiện thời tiết cực đoan trong không gian.

Với chất lượng vượt trội đó, mặt kính gốm thủy tinh đã được sử dụng làm mặt kính bếp từ, bếp điện từ, giúp các bà nội trợ dễ dàng hơn trong việc nấu nướng.

Thương Gia đã có cuộc trò chuyện với Tiến sỹ Jan-Peter Ortmann - Phó chủ tịch Vận hành mảng gốm thủy tinh, SCHOTT AG xung quanh vấn đề này.

Được biết, năm nay là kỷ niệm 50 năm ngày ra mắt thương hiệu mặt kính gốm thủy tinh SCHOTT CERAN®. Ông có thể chia sẻ một số thông tin về quá trình sản xuất và những ưu điểm đặc biệt của SCHOTT CERAN®?

Hơn 50 năm trước đây, gốm thủy tinh được sử dụng để làm tấm khiên nhiệt (heat shield) cho tàu vũ trụ, giúp chúng đi vào không gian vũ trụ và trở về mặt đất an toàn. Do không bị giãn nở nhiệt, gốm thủy tinh là thành phần cơ bản của tấm khiên nhiệt, giúp bảo vệ tàu vũ trụ trước những điều kiện thời tiết cực đoan trong không gian. Đặc điểm này đã khiến nhóm kỹ sư nghiên cứu của SCHOTT nảy ra ý tưởng phát triển dòng vật liệu này để dùng trong nhà bếp và thay đổi cách thức nấu ăn trong gia đình.

Tiến sỹ Jan-Peter Ortmann - Phó chủ tịch Vận hành mảng gốm thủy tinh, SCHOTT AG
Tiến sỹ Jan-Peter Ortmann - Phó chủ tịch Vận hành mảng gốm thủy tinh, SCHOTT AG

Vạn sự khởi đầu nan – thị trường lúc đó rất hoài nghi ý tưởng nấu ăn trên mặt kính, một vật liệu vốn được coi là “mong manh dễ vỡ”. Tuy nhiên, nhờ chất lượng vượt trội và khả năng vệ sinh dễ dàng, SCHOTT CERAN® đã trở thành mặt kính bếp bán chạy nhất thế giới, với 180 triệu sản phẩm đã được tiêu thụ trên thị trường kể từ khi ra mắt vào năm 1971.

Mặt kính gốm thủy tinh được làm bằng gì, thưa ông?

Mặt kính SCHOTT CERAN® được làm bằng gốm thủy tinh - vật liệu kết hợp tính thẩm mỹ của thủy tinh với khả năng chịu nhiệt và ổn định cao. Cát thạch anh là nguyên liệu chính để sản xuất thủy tinh, và nó là vật liệu phổ biến với trữ lượng gần như không giới hạn. Ngoài ra, chúng tôi sử dụng Lithium, một loại kim loại quý để tạo khuôn. Quá trình gốm hóa diễn ra ở nhiệt độ 900 °C sẽ biến thủy tinh thành gốm thủy tinh. 

SCHOTT đã gặp những thách thức gì khi chuyển đổi mục đích sử dụng gốm thủy tinh từ khám phá vũ trụ sang thành thiết bị nấu ăn trong nhà bếp gia đình?

Gốm thủy tinh là vật liệu bền, chắc nhưng rất khó sản xuất do những tương tác phức tạp giữa vật liệu và quá trình xử lý. Ngay cả cái tên “gốm thủy tinh” cũng chứa đựng một sự mâu thuẫn giữa một vật liệu bền, chắc và một vật liệu đẹp nhưng mong manh. Do vậy, thách thức của chúng tôi là duy trì tính đồng nhất trong quá trình nấu chảy và tạo khuôn thủy tinh trước khi gốm hóa. Nếu tinh thể được hình thành quá sớm, chúng sẽ ảnh hưởng đến hiệu năng của sản phẩm sau này. Trong giai đoạn xử lý thứ hai (gốm hóa), các tinh thể mịn sẽ hình thành trong quá trình nung chảy. Thủy tinh được trộn đặc biệt với các tinh thể “mồi” cho mục đích này được mang đi nung và được khống chế nhiệt độ - thời gian vô cùng tỉ mỉ. Sản phẩm thu được là một loại gốm thủy tinh có các đặc tính mong muốn – sự kết hợp hoàn hảo giữa tính thẩm mỹ của thủy tinh với khả năng chịu nhiệt và độ ổn định cực kỳ cao của gốm.

Điều gì đã khiến SCHOTT CERAN® trở thành lựa chọn hàng đầu cho các thương hiệu bếp từ, bếp hồng ngoại cao cấp trên thị trường?

Hai yếu tố quan trọng nhất chính là chất lượng và sự tiện lợi. Mặt kính SCHOTT CERAN® có khả năng chịu sốc nhiệt đột ngột từ -200°C cho tới +700 °C mà không hề bị nứt hay giãn nở nhiệt. Khi được dùng làm mặt kính bếp từ, nhiệt được dẫn nhiệt trực tiếp đến nồi nấu mà không bị thất thoát, vừa rút ngắn thời gian nấu nướng, vừa tiết kiệm năng lượng so với các loại bếp truyền thống. Đồng thời, mặt kính SCHOTT CERAN® được thiết kế để chống lại sự xuống cấp khi sử dụng thường xuyên mà vẫn đảm bảo hiệu suất vượt trội. Nếu được sử dụng và vệ sinh đúng cách, mặt kính sẽ vẫn mới nguyên sau nhiều năm sử dụng dù phải chịu lực, chịu nhiệt hàng ngày. Đó là lý do tại sao SCHOTT CERAN® là thương hiệu mặt bếp gốm thủy tinh bán chạy nhất thế giới với 180 triệu sản phẩm được tiêu thụ trên toàn cầu.

Ông có thể chia sẻ một số ví dụ mà SCHOTT đã làm để đưa ra những sản phẩm phù hợp với nhu cầu và sở thích của người tiêu dùng ở Việt Nam?

Có một điểm thú vị là Việt Nam có tỷ lệ phụ nữ tham gia thị trường lao động rất cao so với các nước trên thế giới. Do vậy, phần lớn những người nội trợ Việt Nam không có nhiều thời gian để nấu nướng và dọn dẹp, mặc dù họ luôn muốn tự tay nấu những món ăn bổ dưỡng cho gia đình. Đó chính là lý do chúng tôi hợp tác với Chef’s Vietnam ra mắt dung dịch vệ sinh mặt kính chính hãng SCHOTT CERAN® - sản phẩm không chất bảo quản độc hại và thân thiện với môi trường, được thiết kế dành riêng cho mặt bếp SCHOTT CERAN®. Như vậy, những người nội trợ Việt Nam có thể tận hưởng trọn vẹn niềm vui nấu ăn mà không phải lăn tăn về việc cọ rửa vệ sinh lích kích.

Ông có thể bật mí đôi chút về quy trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới – vũ khí bí mật giúp SCHOTT CERAN® giữ vững vị thế là mặt kính gốm thủy tinh bán chạy nhất thế giới trong suốt 50 năm?

Khi nghiên cứu bất kỳ sản phẩm mới nào, chúng tôi sẽ lập một mô hình thực nghiệm, với sơ đồ rõ ràng về sản phẩm và quy trình sản xuất dựa trên khoảng 40 thông số cơ bản về vật liệu và quy trình sản xuất. Tất cả các thông số này được đo lường kỹ càng trong phòng thí nghiệm trực thuộc bộ phận Công nghệ Ứng dụng và Phân tích. Chúng tôi dùng dữ liệu nghiên cứu không chỉ để tối ưu hóa sản phẩm, mà còn để phân tích và dự báo về các đặc tính phổ biến trong tương lai, rút ngắn thời gian phát triển, giảm thiểu rủi ro trong quy trình sản xuất và đạt được chất lượng mong muốn.

SCHOTT hiện sở hữu hơn 160 nhóm bằng sáng chế liên quan đến vật liệu và sản phẩm gốm thủy tinh. Bất kỳ nghiên cứu nào của chúng tôi đều phải phù hợp cho việc sử dụng hàng ngày và mang đến những sáng chế có tính ứng dụng cao, sẵn sàng cho việc sản xuất quy mô lớn.

Theo ông, đâu sẽ là những xu hướng hoặc công nghệ quan trọng góp phần định hình nhà bếp của tương lai?

Vài năm trở lại đây, các dòng bếp mới đã được lắp các hốc đặc biệt nhằm mục đích thông gió. Các công nghệ nhà thông minh (Smart Home) đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi, do vậy tôi tin các loại bếp nấu sẽ dần dần trở nên thông minh hơn. Trong tương lai không xa, bếp sẽ được kết nối và có thể tương tác với các thiết bị gia dụng khác, trở thành đầu não của gian bếp gia đình. Ngoài ra, màn hình TFT tích hợp sẽ dẫn đến việc chúng ta không chỉ sử dụng gốm thủy tinh đen, mà là những màn hình trong suốt với lớp phủ màu đen ở mặt dưới.

SCHOTT đang đẩy mạnh các dự án nghiên cứu và phát triển của chúng tôi để đáp ứng những nhu cầu này. Mục tiêu cuối cùng là mang đến thị trường những sản phẩm độc đáo, có giá cả phải chăng, phù hợp với các ứng dụng nấu nướng hiện đại và đáp ứng tốt các yêu cầu của khách hàng hôm nay và trong tương lai.

Xin cảm ơn ông!

Có thể bạn quan tâm