Ngành du lịch Việt Nam đã ghi nhận sự bứt phá mạnh mẽ trong năm 2024, khẳng định vị thế là một trong những điểm đến hấp dẫn hàng đầu khu vực. Theo báo cáo từ Tổng cục Du lịch Việt Nam, tổng lượng khách quốc tế đạt hơn 17,5 triệu lượt, tăng gần 40% so với năm 2023, trong khi khách du lịch nội địa cũng cán mốc 110 triệu lượt. Tổng thu từ du lịch ước đạt 840.000 tỷ đồng, tăng 23,8% so với cùng kỳ năm 2023 và đóng góp đáng kể vào GDP quốc gia.
Trong cơ cấu khách quốc tế, 84,4% du khách đến Việt Nam bằng đường hàng không, 14,2% qua đường bộ và 1,4% bằng đường biển. Châu Á tiếp tục là thị trường chủ lực, chiếm 79,6% tổng lượng khách quốc tế, trong đó Hàn Quốc dẫn đầu, tiếp theo là Trung Quốc, Đài Loan, Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ.
Đáng chú ý, lượng khách Trung Quốc tăng vọt 214,4% so với năm trước, trong khi Hàn Quốc tăng 27,1%, Nhật Bản tăng 20,7% và Đài Loan tăng 51,4%. Ngoài khu vực Đông Bắc Á, các thị trường Đông Nam Á cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt là Indonesia (+74,7%), Philippines (+73,6%) và Lào (+23,3%). châu Âu, nhờ chính sách miễn thị thực kéo dài đến 45 ngày, các thị trường lớn như Anh (+20,8%), Pháp (+29,4%), Đức (+24,5%) hay Nga (+84,9%) đều có mức tăng trưởng tích cực.
Với những nỗ lực cải thiện cơ sở hạ tầng và đẩy mạnh quảng bá hình ảnh, du lịch Việt Nam năm 2024 tiếp tục là ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước, đồng thời hứa hẹn tiếp tục gặt hái thành công trong những năm tiếp theo.
Tuy nhiên, không phải tất cả các doanh nghiệp trong ngành đều có thể tận hưởng thành quả từ sự phục hồi này. Báo cáo tài chính quý 4 và kết quả kinh doanh cả năm từ các doanh nghiệp lớn trong ngành đã phơi bày sự phân hóa sâu sắc. Trong khi một số doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận tăng đột biến nhờ kiểm soát chi phí hiệu quả, nhiều công ty khác lại chật vật trước áp lực chi phí leo thang và sự cạnh tranh khốc liệt.
NHỮNG ĐIỂM SÁNG HIẾM HOI GIỮA ÁP LỰC SUY GIẢM MẠNH
Công ty Cổ phần Du lịch Thành Thành Công (Vietravel, mã chứng khoán: VNG) gây bất ngờ khi báo lãi quý 4/2024 lên tới 42,2 tỷ đồng, tăng 6.952% so với cùng kỳ năm trước, dù doanh thu sụt giảm 35,9%, chỉ còn 146 tỷ đồng. Thành công này đến từ việc kiểm soát tốt giá vốn (giảm 11,1%) và đẩy mạnh chi phí bán hàng thêm 199,9%, phản ánh chiến lược tập trung vào hiệu quả hoạt động thay vì mở rộng quy mô.
Dù có một quý đầy ấn tượng, nhưng xét cả năm, bức tranh kinh doanh của Vietravel lại không mấy tích cực. Doanh thu lũy kế giảm 4,4%, xuống còn 709 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận giảm 28,2%, chỉ đạt 1,6 tỷ đồng. Điều này cho thấy sự thiếu ổn định trong dài hạn. Công ty vẫn giữ nguyên vốn điều lệ ở mức 972 tỷ đồng.
Công ty Cổ phần Ánh Dương Việt Nam (mã chứng khoán: VNS) cũng không tránh khỏi khó khăn khi doanh thu quý 4/2024 giảm 19%, đạt 224 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế giảm 4,6%, còn 24 tỷ đồng, chủ yếu do chi phí tài chính tăng 32%, trong đó chi phí lãi vay tăng 32,6%.
Tính chung cả năm, VNS ghi nhận doanh thu 1.002 tỷ đồng, giảm 17,7%, trong khi lợi nhuận sụt giảm mạnh 44%, chỉ còn 84 tỷ đồng. Điều này phản ánh sự suy yếu trong khả năng tạo lợi nhuận của doanh nghiệp. Vốn điều lệ vẫn được giữ nguyên ở mức 678 tỷ đồng.
Công ty Cổ phần Dịch vụ Du lịch Bến Thành (BTV) tăng trưởng nhưng thiếu bền vững khi có một quý 4/2024 kinh doanh tích cực với doanh thu tăng 32,9%, đạt 372 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá vốn tăng 34% và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 42% đã khiến lợi nhuận sau thuế giảm 5,7%, xuống còn 7 tỷ đồng.
Lũy kế cả năm, dù doanh thu tăng 25,9% lên 1.174 tỷ đồng, lợi nhuận chỉ nhích nhẹ 1,3%, đạt 30,8 tỷ đồng. Điều này cho thấy doanh nghiệp vẫn chưa thực sự đạt được tăng trưởng bền vững. Công ty tiếp tục giữ nguyên vốn điều lệ ở mức 250 tỷ đồng.
Trái ngược với những điểm sáng, nhiều doanh nghiệp khác đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm doanh thu và lợi nhuận. Công ty Cổ phần Dịch vụ Du lịch Phú Thọ (mã chứng khoán: DSP) là một ví dụ điển hình, khi phải đối diện với tình trạng thua lỗ nghiêm trọng. Doanh thu quý 4/2024 của công ty đã bị giảm 11%, xuống còn 32 tỷ đồng, trong khi giá vốn lại tăng 2,7%, khiến lợi nhuận sau thuế âm 30,7 tỷ đồng, giảm tới 94% so với cùng kỳ.
Áp lực tài chính đè nặng lên DSP khi chi phí tài chính tăng đột biến 294%, trong đó chi phí lãi vay tăng tới 3.034%. Lũy kế cả năm, doanh thu giảm 8,5%, đạt 194 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận lũy kế âm 20,9 tỷ đồng, giảm 997% so với cùng kỳ. Đây là dấu hiệu đáng báo động về tình hình tài chính của công ty. Dù vậy, DSP vẫn giữ nguyên vốn điều lệ ở mức 1.186 tỷ đồng.
Công ty Tàu Cao Tốc Superdong – Kiên Giang (mã chứng khoán: SKG) cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực từ áp lực chi phí. Doanh thu quý 4/2024 giảm 4,9%, còn 65 tỷ đồng, trong khi lợi nhuận sau thuế âm 10,5 tỷ đồng, giảm 54,4% so với cùng kỳ năm trước.
Tính chung cả năm, doanh thu đạt 381 tỷ đồng, giảm 6,9%, trong khi lợi nhuận giảm mạnh 51%, chỉ còn 33,9 tỷ đồng. Tuy nhiên, điểm sáng duy nhất của SKG là việc tăng vốn điều lệ lên 664 tỷ đồng trong năm 2024, tạo nền tảng cho các kế hoạch tái cơ cấu.
Công ty Cổ phần Du lịch và Tiếp thị Giao thông Vận tải Việt Nam (Vietravel, mã chứng khoán: VTR) tăng trưởng doanh thu nhưng lợi nhuận teo tóp. Đầu tiên phải kể đến là công ty có quý 4 với doanh thu tăng trưởng ấn tượng 12,7%, đạt 1.484 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá vốn cũng tăng mạnh 18,5% lên 1.371 tỷ đồng, trong khi chi phí bán hàng tăng 20%, khiến lợi nhuận sau thuế giảm 33%, chỉ còn 15,7 tỷ đồng.
Lũy kế cả năm, doanh thu đạt 6.742 tỷ đồng, tăng 13,3%, nhưng lợi nhuận sau thuế lại giảm sâu 40,8%, xuống còn 47,7 tỷ đồng. Kết quả này phản ánh áp lực chi phí và cạnh tranh gay gắt trong ngành du lịch, đè nặng lên hiệu quả kinh doanh của Vietravel. Đáng chú ý, công ty đã giảm vốn điều lệ xuống còn 292 tỷ đồng trong năm qua.
TRIỂN VỌNG NÀO CHO DOANH NGHIỆP TRONG NĂM 2025
Theo các chuyên gia, nhiều doanh nghiệp du lịch niêm yết trên sàn chứng khoán đang gặp phải những thách thức lớn trong hoạt động kinh doanh, dẫn đến kết quả không như kỳ vọng. Nguyên nhân đầu tiên đến từ việc chi phí vận hành tăng cao. Mặc dù lượng khách du lịch có xu hướng tăng, nhưng chi phí hoạt động, đặc biệt là nhân sự và năng lượng, cũng tăng đáng kể, làm giảm đáng kể biên lợi nhuận của các doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, sự phụ thuộc quá lớn vào thị trường khách quốc tế cũng là một trở ngại. Các công ty du lịch, nhất là những doanh nghiệp lữ hành và khách sạn cao cấp, chủ yếu dựa vào nguồn khách này. Tuy lượng khách quốc tế đã có dấu hiệu phục hồi, nhưng vẫn chưa thể đạt được mức như trước đại dịch, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu của họ.
Ngoài ra, sự bùng nổ của thị trường du lịch nội địa đã thu hút nhiều doanh nghiệp mới tham gia, tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt cả về giá cả lẫn chất lượng dịch vụ. Điều này khiến các công ty niêm yết gặp khó khăn trong việc duy trì lợi nhuận. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách, nhiều doanh nghiệp buộc phải đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng và công nghệ, dẫn đến chi phí khấu hao tăng cao.
Sự phân hóa trong ngành cũng xuất phát từ khả năng thích ứng và năng lực quản lý của từng doanh nghiệp. Những đơn vị có chiến lược rõ ràng, đầu tư bài bản vào hạ tầng và dịch vụ chất lượng cao sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, do thiếu nguồn lực, sẽ khó theo kịp đà phục hồi chung của ngành.
Để cải thiện tình hình, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp du lịch niêm yết cần tập trung vào ba giải pháp chính: tối ưu hóa chi phí, đa dạng hóa thị trường khách hàng, và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý và dịch vụ. Chỉ khi thích ứng linh hoạt với những biến động của thị trường, các doanh nghiệp mới có thể biến sự tăng trưởng của ngành thành kết quả kinh doanh tích cực.
Năm 2025 được kỳ vọng là một năm bứt phá của ngành du lịch Việt Nam, với mục tiêu đón 22-23 triệu lượt khách quốc tế và phục vụ 120-130 triệu lượt khách nội địa. Tổng thu từ du lịch dự kiến đạt khoảng 980-1.050 nghìn tỷ đồng, đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ sau những năm chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch COVID-19.
Theo ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, để đạt được các mục tiêu này, ngành du lịch cần tập trung vào việc xây dựng các chương trình truyền thông và quảng bá du lịch sáng tạo, hiện đại. Đồng thời, ngành cũng sẽ đẩy mạnh đa dạng hóa hệ thống doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng du lịch toàn cầu.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp thu hút khách quốc tế là chính sách thị thực thuận lợi cùng các chương trình quảng bá du lịch được triển khai mạnh mẽ. Những giải thưởng du lịch danh giá từ các tổ chức quốc tế cũng góp phần nâng cao hình ảnh của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.
Bên cạnh đó, ngành du lịch cần chú trọng phát triển các sản phẩm du lịch đa dạng, từ du lịch nghỉ dưỡng cao cấp đến du lịch văn hóa, sinh thái, nhằm thu hút nhiều phân khúc khách hàng khác nhau. Đồng thời, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý và kinh doanh du lịch sẽ giúp các doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động và cải thiện trải nghiệm của khách hàng.
Kết quả là, trong tháng 1/2025, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt gần 2,1 triệu lượt người, tăng 18,5% so với tháng trước và tăng 36,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khách đến bằng đường hàng không chiếm 86,8%, đường bộ chiếm 11,0%, và đường biển chiếm 2,2%.
Phân theo khu vực, khách đến từ châu Á chiếm 77,6%, châu Âu chiếm 12,9%, châu Mỹ chiếm 5,8%, châu Úc chiếm 3,5%, và châu Phi chiếm 0,2%.
Các chuyên gia nhận định, để tận dụng cơ hội trên, các doanh nghiệp du lịch niêm yết trên sàn chứng khoán cần tập trung vào tối ưu hóa chi phí, đa dạng hóa thị trường khách hàng, và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý và dịch vụ.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cần thận trọng, theo dõi sát sao biến động thị trường và năng lực thích ứng của từng doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và chi phí vận hành tăng cao. Chỉ những doanh nghiệp có chiến lược rõ ràng và đầu tư bài bản mới có thể tận dụng tốt cơ hội phục hồi và tăng trưởng của ngành.