Trong vài năm gần đây, văn hoá “thrifting” đã trở thành một phong trào cộng đồng sôi động, đặc biệt trong giới trẻ thuộc thế hệ Gen Z. Ngày càng nhiều người tiêu dùng trẻ chuyển sang lựa chọn hàng secondhand như một cách thể hiện cá tính, tiết kiệm chi phí và hướng tới lối sống bền vững.
Mua sắm đồ cũ, thường được gọi là “thrifting”, có nguồn gốc lâu đời từ các hình thức trao đổi và tái sử dụng vật phẩm trong xã hội cổ đại. Các cửa hàng đồ cũ được tổ chức bài bản bắt đầu xuất hiện vào thế kỷ 19, nhằm cung cấp hàng hóa giá rẻ và hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn.
Phong trào “thrifting” dần lan rộng vào đầu thế kỷ 20, nhấn mạnh lối sống tiết kiệm, đặc biệt trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế như Đại suy thoái. Thế chiến 2 càng củng cố văn hóa tiết kiệm khi người dân phải chắp vá, tái sử dụng quần áo trong bối cảnh nguồn cung bị hạn chế.
Đến thập niên 1960 - 1970, tinh thần đề cao sự tự do và đi ngược với khuôn mẫu số đông đã biến thời trang đồ cũ thành một hình thức thể hiện cá tính. Sang thập niên 1980 - 1990, mua sắm đồ cũ dần trở nên phổ biến, khi các cửa hàng đồ vintage có chọn lọc xuất hiện và được giới trẻ ưa chuộng.
Bước sang thế kỷ 21, làn sóng mua sắm trực tuyến đã khiến việc “săn” đồ second-hand trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Đáng chú ý, sau giai đoạn gián đoạn chuỗi cung ứng và thu nhập giảm sút vì đại dịch Covid-19, lượng khách ghé thăm các cửa hàng secondhand tiếp tục gia tăng ổn định, trong khi lượng khách ở các cửa hàng thời trang truyền thống biến động mạnh, chẳng hạn như tăng một quý rồi lại giảm ở quý sau.
Theo dự báo của ThredUp & GlobalData, thị trường second-hand toàn cầu dự báo đạt 350 tỷ USD vào năm 2028. Với nhiều nền tảng thương mại điện tử như Depop, Poshmark, Vinted đến Vestiaire Collective ghi nhận tốc độ tăng trưởng chóng mặt.
Biến động kinh tế và áp lực lạm phát khiến nhiều người tiêu dùng chuyển sang mua đồ cũ, và gần đây, áp lực từ thuế nhập khẩu đã góp phần làm lượng khách tăng 8% trong quý 2 và 10% trong quý 3/2025. Tuy nhiên, yếu tố kinh tế không phải là lý do duy nhất. Trong bối cảnh các vấn đề môi trường ngày càng được quan tâm, mua sắm đồ secondhand trở thành biểu tượng của lối sống xanh, góp phần giảm thiểu rác thải dệt may. Ngày nay, văn hóa mua đồ cũ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi mạng xã hội và ý thức tiêu dùng bền vững của giới trẻ.
Từ nhu cầu thiết yếu, “thrifting” đã tiến hóa thành một phần quan trọng của thời trang bền vững, chứng minh sức ảnh hưởng lâu dài của nó đối với cả phong cách sống và ý thức bảo vệ môi trường.
VĂN HOÁ THRIFTING Ở GEN Z
Đáng chú ý, trung tâm của xu hướng này chính là thế hệ Gen Z, những người sinh ra trong giai đoạn từ năm 1997 đến 2012, nay ở độ tuổi 13 đến 27. Đây là thế hệ đầu tiên lớn lên hoàn toàn trong kỷ nguyên kỹ thuật số, nhiều người thậm chí không nhớ nổi thời kỳ trước khi có mạng xã hội. Công nghệ mang đến cho họ khả năng kết nối và tiếp cận thông tin chưa từng có, song cũng kéo theo nhiều thách thức. Những người lớn tuổi nhất trong thế hệ này từng chứng kiến khủng hoảng tài chính khi còn nhỏ, và giờ đây họ bước vào tuổi trưởng thành trong bối cảnh chi phí sinh hoạt leo thang.
Theo CNBC, mặc dù có thể mua sắm dễ dàng qua mạng, Gen Z lại đến cửa hàng thực tế với tần suất ngang bằng thế hệ baby boomer và còn nhiều hơn cả thế hệ millennial. Việc mua trực tiếp giúp họ có thể thử đồ ngay mà không phải chờ đợi giao hàng hay xử lý đổi trả. Đây cũng là dịp để tụ tập bạn bè và biến việc mua sắm thành một trải nghiệm xã hội thú vị.
Sở thích mua sắm trực tiếp này kết hợp với quan điểm tiêu dùng mới đã khiến cửa hàng đồ cũ trở thành điểm đến yêu thích. Trong khi doanh số của nhiều trung tâm thương mại sụt giảm, số lượng người đến mua sắm tại các cửa hàng secondhand lại tăng mạnh. Theo tờ The Blackprint, có tới 83% Gen Z sẵn sàng mua hàng đã qua sử dụng, và doanh thu toàn cầu của thị trường này đã tăng hơn một phần ba chỉ trong vài năm.
Các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội cũng đóng vai trò then chốt trong làn sóng này, giúp cộng đồng chia sẻ kinh nghiệm, bí quyết và những “món hời” khi đi săn đồ cũ. Instagram và TikTok đã trở thành “điểm nóng” khoe những outfit độc đáo được phối từ đồ secondhand, truyền cảm hứng cho hàng triệu người khám phá thế giới thời trang tái sử dụng. Các hashtag như #ThriftTok hay #ThriftStyle đang trở thành xu hướng, tạo nên cảm giác gắn kết và niềm đam mê chung trong cộng đồng “thrifters” (người “săn” đồ cũ).
Bên cạnh đó, trào lưu “thrift flipping”, mua đồ secondhand để tái chế hoặc bán lại, còn thay đổi cách nhìn của người tiêu dùng về giá trị của hàng cũ.
Bên cạnh việc lớn lên cùng công nghệ, thế hệ Gen Z còn trưởng thành trong bối cảnh các cuộc thảo luận về biến đổi khí hậu và nỗ lực phát triển bền vững ngày càng sôi nổi. Đặc biệt trong những năm gần đây, chủ đề về tác động của thời trang nhanh (fast fashion) được nhắc đến thường xuyên hơn bao giờ hết. Theo tạp chí Vogue, ngành thời trang nhanh hiện chiếm tới 10% lượng khí thải carbon toàn cầu và tạo ra khoảng 11,3 triệu tấn rác thải mỗi năm.
Ông Alon Rotem, Giám đốc chiến lược của nền tảng mua bán thời trang secondhand ThredUp, nhận định: “Tư duy của người tiêu dùng đang thay đổi. Định kiến về việc mua đồ đã qua sử dụng đang dần biến mất, được thay thế bằng nhận thức về giá trị thực và sự phù hợp với các giá trị sống”.
Theo ông, các động lực chính gồm giá tốt hơn, cảm giác săn được món hời và ý thức bảo vệ môi trường. Dù yếu tố bền vững là quan trọng, tình hình kinh tế hiện tại và giá cả tăng cao khiến secondhand trở thành lựa chọn tài chính thông minh. Doanh thu của ThredUp đã tăng liên tục thời gian gần đây, trong đó quý 4/2024 tăng 9,5% lên 67,3 triệu USD, quý 1/2025 tăng 10,5% lên 71,3 triệu USD và quý 2/2025 tăng 16,4% lên 77,7 triệu USD.
“Khi các công ty re-sale liên tục báo cáo kết quả khả quan, giới phân tích đã chuyển từ câu hỏi “Liệu mô hình này có khả thi?” sang “Thị trường này sẽ phát triển lớn đến mức nào?”, ông Rotem nói thêm.
Không chỉ trong lĩnh vực thời trang, Gen Z còn chú trọng đến chất lượng và tính bền vững trong mọi mặt hàng tiêu dùng, với tiêu chí vừa túi tiền nhưng thân thiện môi trường. Nhất là khi bắt đầu sống tự lập, Gen Z còn tìm tới phân khúc đồ gia dụng secondhand có chất lượng tốt để trang trí căn hộ đầu tiên của mình. Họ ưa chuộng ánh sáng phụ thay cho đèn trần, thích những nồi “simmer pot” tạo nên không gian ấm cúng, mang đậm phong cách hoài cổ. Nồi gang cũng trở thành món đồ bán chạy nhờ xu hướng nấu ăn lành mạnh của Gen Z. Trong không gian sống của họ, những món đồ thủ công hay vintage được xem là biểu tượng thẩm mỹ.
Gen Z thường khoe những món hàng “độc lạ” họ săn được tại các cửa hàng vintage, chợ đồ cũ hay buổi bán đồ sân vườn. Họ quay video ghi lại quá trình “biến hóa” những món đồ cũ thành sản phẩm mới mẻ, độc đáo. Cũng như bao xu hướng lan truyền khác, những bài đăng của Gen Z nhanh chóng truyền cảm hứng cho bạn bè và cộng đồng, khiến ngày càng nhiều người bắt đầu chuyến “săn kho báu” của riêng mình tại các cửa hàng đồ cũ địa phương.
THỊ TRƯỜNG XA XỈ CŨNG KHÔNG PHẢI NGOẠI LỆ
Không chỉ hàng phổ thông, thị trường hàng hiệu secondhand cũng đang tăng trưởng vượt bậc, mở rộng cả về quy mô và giá trị giao dịch.
Thay vì bị chi phối chủ yếu bởi yếu tố kinh tế, người tiêu dùng xa xỉ đang tìm đến hàng secondhand để tìm giá trị thực và sự hợp lý hơn trong chi tiêu.
Sau đại dịch, giá bán lẻ của hàng hiệu mới đã tăng trung bình 20 - 30%, nhưng người mua không cảm nhận được giá trị tương xứng. Một khảo sát vào tháng 5/2025 với khoảng 400 người tiêu dùng Mỹ có thu nhập trung bình trên 250.000 USD/năm cho thấy 46% ngần ngại mua hàng hiệu mới vì không thấy chất lượng đáng với mức giá tăng cao.
Các nền tảng bán đồ hiệu đã qua sử dụng, điển hình như The RealReal với 40 triệu thành viên toàn cầu, đã trở thành lựa chọn thay thế hấp dẫn khi giá hàng secondhand ở đây thường thấp hơn 30 - 70% so với giá niêm yết bán lẻ. Doanh thu của The RealReal trong nửa đầu năm 2025 đã tăng 13%, từ 289 triệu USD lên 325 triệu USD.
Tổng giám đốc Rati Levesque cho biết ngày càng nhiều khách hàng mua hàng xa xỉ cân nhắc giá trị bán lại trước khi quyết định mua mới, khi giá đồ hiệu cũ của các thương hiệu hot đang tăng dần đều. Chẳng hạn, giá túi Hermès Birkin 30 đã tăng 15% kể từ năm 2021, còn túi The Row Margaux đã tăng gấp ba lần giá trị trên nền tảng.
“Người tiêu dùng ngày nay tiếp cận việc mua hàng hiệu qua lăng kính của kinh tế tuần hoàn, xem tủ quần áo của mình như một khoản đầu tư có giá trị. Thực tế, 47% khách hàng cho biết họ cân nhắc giá trị bán lại của sản phẩm thời trang trước khi mua”, bà nhấn mạnh.
Cũng theo bà, người tiêu dùng đang rời xa tính “đồng phục” và lặp đi lặp lại trong thời trang cao cấp, thay vào đó tìm kiếm những món đồ độc lạ, không rập khuôn và khó thể sao chép. Khảo sát của ACRC cũng cho thấy 52% khách hàng giàu có cảm thấy thất vọng với lựa chọn mà các thương hiệu xa xỉ đang cung cấp.
“Kết quả là, thời trang đang bước vào một thời kỳ mới, nơi xu hướng không còn do thương hiệu hay sàn diễn định hình, mà do chính người tiêu dùng tự tạo nên phong cách riêng của họ”, bà Rati Levesque kết luận.
Một báo cáo khác từ Mastercard cũng cho thấy, sự trỗi dậy của phân khúc secondhand đang trực tiếp ảnh hưởng đến doanh thu của các thương hiệu xa xỉ, khi 27% chi tiêu trực tuyến cho hàng hiệu trong năm 2024 thuộc về sản phẩm secondhand, và tỷ lệ này dự kiến tăng lên 29% trong năm 2025.
“Thuế quan có thể làm phức tạp thương mại toàn cầu và kéo chi phí sản xuất lên cao, nhưng điều đó cũng có thể thúc đẩy nhanh hơn sự chuyển dịch sang nền kinh tế tuần hoàn”, báo cáo nhấn mạnh.
