Sắp vận hành thị trường chứng khoán phái sinh

Những công việc chuẩn bị cho sự ra đời TTCKPS đang được đẩy mạnh triển khai gấp rút hơn. Theo lộ trình, Uỷ ban chứng khoán (UBCK) phối hợp Bộ Tài chính cùng hai sở đã gấp rút xây dựng, hoàn thiện khung pháp lý, cơ sở hạ tầng và bước đầu phát triển thành viên thị trường (giai đoạn 2013-2015). TTCKPS sẽ được tổ chức thực hiện trong giai đoạn 2016-2020, sau thời điểm này, sẽ hoàn thiện và đa dạng hoá hoạt động trên thị trường. 10 CTCK sẽ tham gia thị trường Bà Tạ Thị Thanh Bình- Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường (UBCK), cho biết, khung pháp lý cho TTCKPS cơ bản đã hoàn thành, như ban hành Nghị định 42 quy định khung các vấn đề tổ chức thị trường, sản phẩm, thanh toán, hoạt động giao dịch, thanh tra xử lý vi phạm… Tháng 1/2016, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 11 hướng dẫn thi hành Nghị định 42 về các vấn đề quy trình thủ tục, chấp thuận thành viên, quy trình thực hiện và các quy chế hướng dẫn về cơ sở hạ tầng. “HNX được giao triển khai hệ thống giao dịch của CK phái sinh, gồm quy chế giao dịch, giao dịch thành viên, VSD giao nhiệm vụ các quy chế thanh toán bù trừ… chúng tôi sẽ sớm chấp thuận bộ quy chế này để triển khai thực hiện. Ngoài ra, các quy định liên quan đến hoạt động thị trường như: giám sát, rà soát quy định về công bố thông tin, xử lý vi phạm… hiện cũng được sửa đổi phù hợp”- bà Bình nói. Trong đó, các chính sách về chế độ thuế, kế toán cũng sớm được ban hành sớm để TTCKPS đi vào hoạt động. Hiện đang xây dựng hai thông tư về giá, còn phí với TTCKPS thì tạm thời tách ra chưa đưa vào văn bản để khuyến khích thị trường này ở giai đoạn đầu. Dự kiến, ở giai đoạn đầu TTCKPS vận hành, sẽ có các sản phẩm gồm: hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu HNX30, hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu VN 30, hợp đồng tương lai với trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm.

Theo bà Bình, hiện đã có khoảng 10 CTCK lớn có tiềm lực mạnh, nền tảng khách hàng tốt sẽ tham gia TTCKPS ngay từ đầu. Bên cạnh đó, UBCK cũng đang tiếp nhận, tổng hợp ý kiến của các thành viên thị trường cũng quan tâm đến TTCKPS để giải đáp, hướng dẫn. Về hạ tầng công nghệ, lãnh đạo UBCK cho hay, đang hoàn thiện nâng cấp hệ thống giám sát, cơ sở dữ liệu, công bố thông tin. HNX và VSD đã cơ bản hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ để tháng 9 này sẽ tiến hành kết nối hai đơn vị. Như vậy, công tác chuẩn bị cho việc xây dựng và vận hành hệ thống giao dịch, thanh toán bù trừ CK phái sinh đã đúng kế hoạch. Hoạt động đào tạo, hướng dẫn giao dịch trên thị trường cũng đã được xúc tiến và trao đổi trên cổng thông tin website của UBCK. Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan- Phó Tổng Giám đốc HNX – cho biết thêm là mọi công việc chuẩn bị đã hoàn tất, đang vận hành chạy thử, điều chỉnh phù hợp. Dự kiến đến tháng 12 tới sẽ có báo cáo chính thức lên Chính phủ để có thể vận hành thị trường vào quý I/2017. Quản trị rủi ro là hàng đầu Mục tiêu vận hành TTCKPS là tạo thêm nhiều sản phẩm, phương thức giao dịch mới và kiểm soát rủi ro. Tuy nhiên, UBCK bước đầu chỉ đưa ra các sản phẩm đơn giản để thử nghiệm trước, từng bước hoàn thiện và mở rộng. “Quan điểm của Ban soạn thảo là giới thiệu các sản phẩm từ mức dễ đến khó, đảm bảo an toàn cho thị trường vận hành và đặt quản trị rủi ro lên hàng đầu. Thị trường này tiềm ẩn nhiều rủi ro so với TTCK cơ sở. Do đó, chúng tôi sẽ áp dụng sản phẩm hợp đồng tương lai trước vì đơn giản, dễ hiểu, sau đó mới đưa thêm các sản phẩm khác”-bà Bình nói. Liên quan đến việc triển khai thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), bà Hoàng Lan cho hay, HNX đã có nghiên cứu nhưng sức ép từ thị trường và từ các thành viên, nên trong năm nay mới chỉ lập đề án, lấy ý kiến các đơn vị trong bộ để điều chỉnh Nghị định 90 về phát hành TPDN. “Tư tưởng chung là đề án tổ chức giao dịch TPDN sẽ hoàn thiện từ khâu phát hành đến khâu đưa lên thị trường, có các nguyên tắc chung để trái phiếu phát hành riêng lẻ và trái phiếu phát hành ra công chúng đảm bảo minh bạch. Đặc biệt, sẽ xây dựng trung tâm thông tin TPDN và hướng tới cổng thông tin nợ ở Bộ Tài chính như các nước khác”- bà Lan chia sẻ. Tuy nhiên, đây là ý tưởng lớn và đòi hỏi điều kiện thị trường phù hợp để triển khai. Với sự thận trọng, cơ quan quản lý cân nhắc làm từng bước để đánh giá, rút kinh nghiệm. Còn trước mắt, sẽ tận dụng những cái sẵn có để khai thác ngay, phục vụ ở giai đoạn đầu triển khai thị trường TPDN.