Thông tin này đã được PGS.TS. Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam đưa ra tại Lễ ký kết biên bản ghi nhớ giữa Tổng hội Y học Việt Nam và Sandoz Việt Nam nhằm triển khai chiến dịch toàn quốc nâng cao nhận thức về đề kháng kháng sinh (AMR).
VẤN NẠN TOÀN CẦU
Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Xuyên, đề kháng kháng sinh hiện nay không còn là câu chuyện của riêng ngành y, mà là vấn nạn toàn cầu ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, đe dọa nền y tế hiện đại và sự phát triển chung của xã hội. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, nếu không có những hành động mạnh mẽ, đến năm 2050, đề kháng kháng sinh có thể trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, vượt qua cả căn bệnh ung thư.
Thực tế hiện nay tại Việt Nam, từ năm 2013 đến nay, sau khi Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Quyết định số 2174/QĐ-BYT ngày 21/6/2013 phê duyệt Kế hoạch Hành động quốc gia về phòng chống kháng thuốc giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2020, Bộ Y tế, WHO và các cơ quan liên quan đã phối hợp triển khai nhiều hoạt động thiết thực để thực hiện kế hoạch này. Việt Nam đã được Tổ chức Y tế thế giới đánh giá cao về những nỗ lực và đóng góp cho công cuộc phòng, chống kháng thuốc chung trên toàn thế giới.
“Tuy nhiên, tình trạng lạm dụng và sử dụng kháng sinh không hợp lý vẫn diễn ra khá phổ biến, từ việc tự mua thuốc khi chưa có chỉ định, đến thói quen dùng thuốc không đủ liều, hoặc chia sẻ thuốc cho người khác. Tất cả những hành vi này, dù nhỏ, đang góp phần làm cho thuốc kháng sinh mất dần hiệu lực” – Bà Xuyên nhận định.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2020 – 2023 Việt Nam có gần 300.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh, cho thấy tính cấp thiết của hành động phòng chống AMR ở cả cấp độ quốc gia lẫn cộng đồng.
Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam (WHO) cho biết thêm, Tổ chức Y tế Thế giới đã xác định đề kháng kháng sinh (AMR) là một trong 10 mối đe dọa y tế xã hội lớn nhất toàn cầu. AMR có thể đảo ngược hàng thập kỷ tiến bộ y học, khiến những bệnh nhiễm trùng thông thường trở thành những mầm mống nguy hiểm đến tính mạng.
“Chúng tôi ước tính, hàng năm, AMR gây ra ít nhất 1,3 triệu ca tử vong trên toàn thế giới, đồng thời tạo ra gánh nặng chi phí rất lớn cho hệ thống y tế và nền kinh tế” - Tiến sĩ Angela Pratt nói.
TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC ĐA NGÀNH
Trước vấn nạn đề kháng kháng sinh đang diễn biến phức tạp như hiện nay, Tổng hội Y học Việt Nam đã bày tỏ sự trân trọng đối với Sandoz Việt Nam khi đã phối hợp cùng Tổng hội trong việc hỗ trợ Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng kháng sinh tại Việt Nam giai đoạn 2023-2030, và thúc đẩy việc sử dụng kháng sinh có trách nhiệm. Đây là năm thứ 2 Tổng hội Y học Việt Nam phối hợp với Sandoz Việt Nam triển khai chương trình này.
“Là chuyên gia y tế, chúng tôi có trách nhiệm hướng dẫn đồng nghiệp và công chúng sử dụng thuốc kháng sinh một cách có trách nhiệm. Do đó Tổng hội Y học Việt Nam trân trọng mối quan hệ hợp tác chiến lược với Sandoz Việt Nam. Đây là sự kết hợp giữa chuyên môn y dược sâu rộng của Tổng hội và kinh nghiệm, năng lực tiếp cận cộng đồng của Sandoz – một doanh nghiệp dược phẩm toàn cầu có cam kết mạnh mẽ với sức khỏe con người” - Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam bày tỏ.
Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Xuyên, sự hợp tác giữa Tổng hội và Sandoz Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc ký kết MOU, mà còn là cam kết đồng hành lâu dài và bền vững – cùng nhau vận dụng, hiện thực hóa kiến thức khoa học để thay đổi thói quen sử dụng thuốc trong cộng đồng, nâng cao nhận thức về tiến triển kháng thuốc và ngăn chặn, kiểm soát sự lây lan của các vi sinh vật kháng thuốc, bệnh truyền nhiễm; đồng thời đảm bảo sự sẵn có, liên tục các thuốc kháng vi sinh vật; sử dụng thuốc kháng vi sinh vật hợp lý... nhằm giảm thiểu tình trạng đề kháng kháng sinh tại Việt Nam.
Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cũng chia sẻ, một trong những ưu tiên then chốt sắp tới là tăng cường hợp tác đa ngành, bởi AMR không phải là vấn đề mà một tổ chức hay một nhóm cá nhân riêng lẻ có thể một mình giải quyết. Tuy nhiên, "hợp tác đa ngành" là một việc nói dễ hơn làm.
“Chính vì vậy, ngày hôm nay tôi rất vui mừng chứng kiến lễ ký kết và hợp thức hóa quan hệ hợp tác giữa Sandoz Việt Nam và Tổng hội Y học Việt Nam. Từ góc nhìn của một người đại diện WHO, cá nhân tôi tin rằng ngành dược đóng vai trò then chốt trong cuộc chiến chống lại AMR. Chúng ta cũng cần toàn thể ngành y học duy trì cam kết sản xuất bền vững, tăng cường quản lý sử dụng kháng sinh, chia sẻ dữ liệu, hợp tác để đảm bảo chất lượng và khả năng tiếp cận nguồn thuốc thiết yếu ổn định” - Tiến sĩ Angela Pratt bày tỏ.
Còn ông Charaf Eddine Kadri, Tổng Giám đốc Sandoz Việt Nam nhận định: “Buổi lễ ký kết ngày hôm nay là một bước tiến quan trọng trong sứ mệnh chung của chúng tôi nhằm phòng chống đề kháng kháng sinh. Thông qua hợp tác với VMA, chúng tôi hướng đến việc trao quyền cho bệnh nhân, gia đình và các chuyên gia y tế cùng chung tay hành động nhằm bảo vệ hiệu quả của kháng sinh cho các thế hệ mai sau.”
Theo thỏa thuận, Sandoz Việt Nam sẽ tài trợ kinh phí và hỗ trợ tổ chức, thực hiện chương trình tuân thủ các yêu cầu và quy định của luật, dẫn dắt việc triển khai và sử dụng các kênh thông tin nội bộ và bên ngoài để chuyển tải thông điệp chiến dịch. Thỏa thuận này bao gồm tất cả các hoạt động của chiến dịch – từ hậu cần, truyền thông đến tương tác cộng đồng – thể hiện cam kết lâu dài của Sandoz trong việc thúc đẩy các ưu tiên chăm sóc sức khỏe của Việt Nam thông qua giáo dục và nâng cao nhận thức.
Phía Tổng hội Y học Việt Nam sẽ phụ trách tư vấn chuyên môn, thẩm định và bảo trợ nội dung của chương trình, bao gồm tất cả các tài liệu tuyên truyền giáo dục. Tổng hội cũng sẽ phối hợp triển khai thực hiện chương trình tại các cơ sở y tế và địa điểm công cộng, đồng thời hỗ trợ chiến dịch truyền thông trên các kênh chính thức của Tổng hội.
Cuối năm 2024, Sandoz Việt Nam đã khởi động thực hiện Chương trình cộng đồng về phòng, chống kháng kháng sinh với chủ đề “Kháng sinh đúng liều – Đủ yêu tổ ấm”. Chương trình được triển khai trong thời gian 5 năm, từ năm 2024 – 2028, và là chương trình đầu tiên ở dạng này do một công ty dược phẩm khởi xướng tại Việt Nam, với sự hợp tác của Hội Dược Nhà thuốc TP.HCM và nhiều đối tác y tế. Đến nay, chương trình đã tiếp cận hàng triệu người dân trên toàn quốc.