Một nghiên cứu mới cho thấy việc đi bộ lâu mỗi ngày có thể mang lại lợi ích lớn hơn cho tim mạch và sức khỏe tổng thể so với việc chia nhỏ thành nhiều lần đi bộ ngắn.
Nghiên cứu được công bố trên Annals of Internal Medicine chỉ ra rằng cách thức tập thể dục chứ không chỉ số bước đi ảnh hưởng đến mức độ lợi ích sức khỏe mà hoạt động thể chất mang lại.
Theo đó, các nhà nghiên cứu nhận thấy những người đi bộ dài từ 15 phút trở lên có nguy cơ tử vong thấp hơn đáng kể so với những người đi bộ ngắn dưới 5 phút. Lợi ích này cũng xuất hiện đối với các biến cố tim mạch, chẳng hạn như nhồi máu cơ tim, khi những người đi bộ lâu hơn có nguy cơ thấp hơn đáng kể so với những người đi bộ ngắn.
Ông Evan Brittain, MD, giáo sư tim mạch tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt, người không tham gia nghiên cứu, cho biết đi bộ nhiều tốt cho tim. Nếu có thể duy trì một lần đi bộ kéo dài 10–15 phút, điều đó còn mang lại lợi ích lớn hơn.
Ông cũng lưu ý rằng trong số những người trung bình đi dưới 8.000 bước/ngày, những người đi bộ có chủ đích, dù có gọi đó là tập thể dục hay không đều có kết quả sức khỏe tốt hơn so với những người chỉ đi bộ trong thời gian ngắn.
Nghiên cứu theo dõi 33.560 người trưởng thành từ UK Biobank, một cơ sở dữ liệu nghiên cứu sức khỏe lớn, đã phát hiện rằng đi bộ dài có thể giảm nguy cơ tử vong tới 83%.
Trong số người tham gia, khoảng 41% là nam, độ tuổi trung bình 62, tất cả đều không mắc bệnh tim mạch hay ung thư khi bắt đầu nghiên cứu, diễn ra từ năm 2013 - 2015.
Những người đi dưới 8.000 bước/ngày khi bắt đầu nghiên cứu được xếp vào nhóm ít hoạt động theo khuyến nghị hiện tại về hoạt động thể chất cho người lớn với số bước trung bình mỗi ngày chỉ là 5.165.
Trong vòng 7 ngày, những người tham gia ghi lại hoạt động hàng ngày bằng thiết bị theo dõi sức khỏe. Mối quan tâm chính của các nhà nghiên cứu là thời lượng các lần hoạt động thể chất hàng ngày ảnh hưởng thế nào đến tỷ lệ tử vong và bệnh tim mạch.
Để điều tra, người tham gia được chia thành bốn nhóm dựa trên mẫu tích lũy bước đi, tức là thời lượng đi bộ để đạt phần lớn bước đi hàng ngày gồm dưới 5 phút, từ 5 phút đến dưới 10 phút, từ 10 phút đến dưới 15 phút, 15 phút trở lên.
Hầu hết người tham gia, khoảng 43%, tích lũy bước đi trong các lần dưới 5 phút, trong khi chỉ 8% thực hiện các lần đi bộ dài 15 phút trở lên. Mặc dù số người đi bộ dài tương đối ít, nghiên cứu cho thấy họ nhận được lợi ích lớn nhất.
Trong trung bình 8 năm theo dõi, nghiên cứu ghi nhận 735 ca tử vong và 3.119 biến cố tim mạch, phần lớn xảy ra ở nhóm đi bộ ngắn. Những người đi bộ dưới 5 phút có tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân là 4,36%, trong khi con số này giảm chỉ còn 0,80% ở nhóm đi bộ dài 15 phút trở lên, tương đương giảm 83% nguy cơ tử vong tương đối.
Nguy cơ bệnh tim mạch cũng có xu hướng tương tự khi nhóm đi bộ ngắn có tỷ lệ biến cố tim mạch 13%, so với 4,39% ở nhóm đi bộ dài, tức chỉ bằng khoảng một phần ba.
Tuy nhiên, khi giải thích kết quả, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng nghiên cứu có một số hạn chế do bản chất quan sát của nó. Brittain lưu ý rằng, chúng ta nên thận trọng khi giả định rằng một bức tranh ngắn về dữ liệu bước đi có thể dự đoán các biến cố gần một thập kỷ sau.
Các tác giả cũng thừa nhận rằng lý do sinh lý tại sao đi bộ dài mang lại lợi ích sức khỏe lớn hơn vẫn chưa rõ ràng nhưng họ gợi ý rằng các lần đi bộ dài có thể cần thiết để kích hoạt các thành phần quan trọng của hệ thống tim mạch và chuyển hóa, chẳng hạn như độ nhạy insulin.
Mặc dù nghiên cứu gợi ý đi bộ dài mang lại lợi ích sức khỏe lớn hơn, bất kỳ hình thức tập luyện nào vẫn tốt hơn việc không tập. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, bạn nên dành thời gian riêng cho hoạt động thể chất thay vì chỉ dựa vào các hoạt động hàng ngày.
Bà Sarah F. Eby, MD, PhD, chuyên gia y học thể thao tại Mass General Brigham và trợ lý giáo sư y học vật lý và phục hồi chức năng tại Harvard, cho biết, dù bất kỳ hoạt động nào vẫn tốt hơn không tập, những người ít vận động cần tập có chủ đích, thực hiện các lần tập chất lượng thay vì chỉ đạt số bước nhất định.
Theo Brittain, một số chiến lược để tăng cường đi bộ dài hơn bao gồm đi bộ 10 – 15 phút sau bữa ăn, đỗ xe xa điểm đến hơn để đi bộ thêm một đoạn, lên lịch gọi điện thoại khi đi bộ, mời đồng nghiệp tham gia các cuộc họp đi bộ. Mọi người có thể thử Japanese walking, một bài tập đi bộ giãn cách giúp nhẹ nhàng tăng nhịp tim và hiệu quả tim mạch.
Tuy đi bộ là hình thức dễ tiếp cận, Eby lưu ý không phải ai cũng có điều kiện thực hiện. Một số người chỉ có thời gian tập ngắn, trong khi những người có thu nhập thấp hoặc sống ở môi trường ô nhiễm, thiếu cơ sở hạ tầng đi bộ an toàn cũng gặp khó khăn.
Ngoài ra, những người mắc bệnh khớp gối hoặc các vấn đề sức khỏe khác có thể không phù hợp với đi bộ dài. Bà nhấn mạnh, bất cứ khi nào làm việc với bệnh nhân phải luôn cân nhắc giá trị và mục tiêu của họ để xây dựng chế độ tập luyện phù hợp. Nếu tìm được cách làm hoạt động thể chất trở nên ý nghĩa hoặc thú vị sẽ giúp tăng khả năng duy trì thói quen tập đều đặn.
