Giá vàng liên tục phá kỷ lục trong năm nay, thúc đẩy xu hướng mới trong giới siêu giàu và các văn phòng quản lý tài sản. Cụ thể, họ không còn muốn để các thỏi vàng nằm yên trong két sắt mà thay vào đó, họ mang số vàng này tới các công ty trung gian kết nối với nhà tinh luyện, thợ kim hoàn và đơn vị chế tác để thuê lấy lãi.
VÀNG NHÀN RỖI SINH LỜI
Theo chia sẻ của ông Gaurav Mathur, nhà sáng lập nền tảng kinh doanh vàng SafeGold (Ấn Độ), thời gian gần đây đơn vị thường nhận được hàng loạt cuộc gọi với nội dung kiểu như: “Tôi có 2 triệu USD vàng miếng hay tôi có 1 triệu USD vàng miếng, các anh có thể cho thuê giúp tôi không?”
“Điều thay đổi rất rõ trong vài tháng qua là nhiều khách hàng giàu có cảm thấy thoải mái hơn với việc cho thuê vàng”, ông chia sẻ với CNBC, đồng thời tiết lộ quy mô cho thuê tại SafeGold đã tăng từ 2 triệu USD lên 40 triệu USD kể từ đầu năm đến nay.
Theo các chuyên gia trong ngành mà kênh CNBC phỏng vấn, sức hấp dẫn của hình thức cho thuê vàng này khá dễ hiểu, những nhà đầu tư đã có ý định nắm giữ vàng dài hạn có thể kiếm thêm lãi suất được trả bằng vàng thông qua các hợp đồng cho thuê, trong khi các thợ kim hoàn và đơn vị chế tác có thể dùng số vàng họ thuê để phục vụ sản xuất hàng ngày. Vì người đi vay trả lại đúng lượng vàng, không phải giá trị bằng USD, họ tránh được rủi ro biến động giá và vẫn bảo đảm lượng hàng tồn kho cần thiết.
Hiện SafeGold trả lãi suất 2% cho các hợp đồng cho thuê có tài sản đảm bảo và 4% cho hợp đồng không có tài sản đảm bảo. Có thời điểm, mức lãi suất từng tăng lên 3% và 5% vào hồi đầu năm nay.
“Giờ đây, mọi người không chỉ mua vàng rồi chờ nó tăng lên 5.000 USD nữa”, ông Keith Weiner, nhà sáng lập kiêm CEO Monetary Metals (Mỹ) - đơn vị kết nối các nhà đầu tư và người dùng vàng trong công nghiệp - cho biết, đồng thời nói thêm rằng: “Họ muốn nắm giữ vàng bất kể giá cả, và câu hỏi lập tức xuất hiện là: làm sao để khiến số vàng đó sinh lợi ngay lập tức?”
Ông Joseph, một doanh nhân người Mỹ không muốn tiết lộ họ, chia sẻ rằng ông đã tăng gấp đôi lượng vàng cho thuê thông qua Monetary Metals trong năm qua khi giá vàng tăng mạnh. “Điều duy nhất tôi chắc chắn là tiền tệ sẽ mất giá”, ông nói. Ông Joseph hiện hưởng lãi suất cho thuê khoảng 3,8% trả bằng vàng.
“Các ngân hàng trung ương đang tích trữ vàng với tốc độ chưa từng có. Chúng ta đang sống trong một thế giới mà nợ toàn cầu ở mức chưa từng thấy. Tích lũy vàng là quyết định dễ dàng và ít căng thẳng nhất”, ông nhận xét.
Giá vàng đã tăng hơn 50% tính từ đầu năm. Dù đã giảm nhẹ so với mức đỉnh hơn 4.381,21 USD/ounce trong tháng trước, thì vàng vẫn đang trên đà ghi nhận mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1979, theo dữ liệu của LSEG.
MÔ HÌNH CHO VAY HIỆU QUẢ
Cách thức cho thuê vàng về cơ bản được vận hành tương tự như một khoản vay, chỉ khác là tài sản được tính bằng ounce thay vì tiền mặt. Mặc dù cấu trúc có khác nhau giữa các nền tảng, nhưng nguyên lý chung vẫn giống nhau, tức là nhà đầu tư cung cấp vàng cho nền tảng hoặc tổ chức tài chính, sau đó đơn vị này cho các doanh nghiệp vay số vàng đó.
Đối với các nhà kim hoàn, đơn vị tinh luyện hay chế tác cần vàng để sản xuất, họ không phải vay tiền mặt rồi chịu rủi ro biến động giá trong lúc nắm giữ vàng. Họ có thể bán sản phẩm hoàn thiện theo giá vàng hiện tại. Người đi vay sau đó trả mức lãi suất, tức lãi tính bằng vàng, và khi kết thúc kỳ hạn, sẽ hoàn trả lượng vàng tương đương hoặc tiếp tục gia hạn hợp đồng.
Với người đi vay, lợi ích nằm ở sự đơn giản và minh bạch trong kế toán. “Cho thuê vàng giải quyết hai vấn đề. Nó cung cấp nguồn vốn cần thiết và loại bỏ rủi ro giá. Nếu họ mua vàng bằng khoản vay ngân hàng, họ sẽ phải phòng hộ, nếu không sẽ bị phơi bày trước biến động giá. Đa số người nắm giữ không rành về thị trường kỳ hạn”, ông Wade Brennan, CEO công ty tài chính Kilo Capital giải thích thêm.
Khi đến thời điểm hoàn trả, người vay mua lại lượng vàng tương ứng theo giá thị trường. Vì vậy, ngay cả khi giá vàng tăng, giá bán sản phẩm lúc đầu và chi phí mua lại vàng để trả nợ cũng tăng tương ứng.
“Nếu họ cho thuê vàng ngay từ đầu… họ sẽ không bao giờ phải quan tâm giá vàng tăng hay giảm”, ông Brennan nói. Khách hàng của ông gồm các nhà kim hoàn, nhà bán sỉ, đại lý vàng miếng và các doanh nghiệp công nghệ sử dụng vàng để sản xuất linh kiện bán dẫn hoặc bộ phận tinh khiết cao như đầu nối chuyên dụng.
Nhu cầu cho thuê vàng từ các khách hàng trong ngành kim hoàn đã tăng gấp đôi trong bốn tháng qua, ông Patrick Tuohy, CEO Goldstrom hé lộ. “Giá vàng tăng mạnh trong năm qua khiến khoản vay ngân hàng 100.000 USD giờ mua được ít vàng hơn nhiều. Các thợ kim hoàn cần nguồn tài trợ thay thế, và mô hình cho thuê vàng bằng vàng giúp giải quyết điều đó”, ông chỉ ra. Công ty Goldstrom, có trụ sở tại Singapore, cho thuê vàng cho khách quốc tế từ Dubai đến Ghana.
CẨN TRỌNG TRƯỚC RỦI RO
Cho thuê vàng thực chất không phải xu hướng quá mới; vì trước đây đã có các định chế lớn như ngân hàng trung ương hay ngân hàng kinh doanh vàng tham gia. Nhưng theo ông Patrick Tuohy, điểm đáng chú ý hiện nay là ngày càng nhiều nhà đầu tư cá nhân giàu có gia nhập thị trường thông qua các nền tảng cho thuê.
Tuy nhiên, hoạt động này cũng mang theo những rủi ro liên quan đến đối tác và quy trình vận hành mà việc cất giữ vàng trong két sẽ không gặp phải. “Cho vay vàng, dù dưới hình thức cho thuê hay hoán đổi, đều sẽ hàm chứa những rủi ro nhất định”, ông John Reade từ Hội đồng Vàng Thế giới cảnh báo.
Dù mức lãi suất rất hấp dẫn, nhưng người nắm giữ vàng cũng cần cân nhắc khả năng tài chính và mức độ đáng tin cậy của bên vay, đồng thời phải hết sức thận trọng.
Rủi ro lớn nhất vẫn là nguy cơ vỡ nợ. Dù hiếm, nhưng cũng có khả năng người vay thiếu hụt dòng tiền và không trả vàng đúng hạn, hoặc trả vàng “giả”, vàng không đạt độ tinh khiết như cam kết ban đầu.
Ông Gaurav Mathur của nền tảng SafeGold thừa nhận những lo ngại này và cho biết công ty kiểm tra mọi thỏi vàng được trả lại để xác minh. Tương tự, ông Keith Weiner từ Monetary Metals cũng khẳng định họ sử dụng bảo hiểm, kiểm toán, camera và công nghệ nhận dạng tần số radio (RFID) để hạn chế nguy cơ trộm cắp và gian lận, nhưng cảnh báo rằng không bao giờ có thể nói là không có rủi ro.
CEO Patrick Tuohy của Goldstrom Singapore cho hay, hệ thống RFID gắn chip lên mọi món trang sức được chế tác từ số vàng mà nhà đầu tư cho thuê. Các chip này truyền dữ liệu tồn kho về nền tảng của Goldstrom theo thời gian thực. Kết hợp cùng với đó là camera và cảm biến theo dõi 24/7, trong khi các công ty bảo hiểm đứng ra bảo lãnh rủi ro trộm cắp hoặc gian lận nhân viên. “Chúng tôi biến cửa hàng kim hoàn thành một “kho vàng” đúng nghĩa”, ông nhấn mạnh.
Nếu phía thợ kim hoàn vỡ nợ, Goldstrom có quyền thu hồi và nung chảy trang sức để thu lại vàng, giúp hạn chế tối đa thiệt hại. “Mô hình này đã vận hành tại Trung Đông từ năm 2006 và chưa từng ghi nhận trường hợp vỡ nợ”, Patrick ông Tuohy khẳng định.