Phim ngắn online “giữ nhiệt” cho ngành điện ảnh

Khi còn nhỏ, Galim Gaisin mơ ước trở thành diễn viên. Hiện tại, anh đã thực hiện được điều này, nhưng không phải trên màn ảnh rộng mà là qua các bộ phim ngắn phát trên điện thoại di động.

Galim Gaisin mang trong mình dòng máu Canada - Nga, đã học quay phim tại một trường đại học danh tiếng ở Moscow nhưng không thể tìm được chỗ đứng trong ngành tại đây. Năm 2018, lần đầu tiên anh đến Trung Quốc dưới dạng sinh viên trao đổi và quyết định chuyển đến sống luôn tại quốc gia tỷ dân vào năm sau.

Sau khi xuất hiện trong một quảng cáo tai nghe cách đây bốn năm, sự nghiệp của chàng trai 27 tuổi người Canada, hiện sống tại Chiết Giang (Trung Quốc) đã khởi sắc. Phần lớn thành công của anh có thể nhờ vào hiện tượng văn hóa “micro-drama” xuất phát từ Trung Quốc, những bộ phim ngắn dài từ 1 - 3 phút, được thiết kế để xem theo chiều dọc trên các thiết bị mạng xã hội.

Đến nay, Galim Gaisin cho biết anh đã tham gia khoảng 30 bộ phim kiểu này, bao gồm cả bản tiếng Trung và tiếng Anh. Sắp tới, anh sẽ đóng vai chính trong một phim ngắn mới hướng đến tập khán giả Bắc Mỹ.

“Thị trường phim ngắn ở Trung Quốc phát triển nhanh và quy mô rất lớn, toàn bộ quy trình sản xuất nay cũng chuyên nghiệp hơn nhiều. Nó giống hệt một bối cảnh phim điện ảnh thực thụ, với một ê-kíp khổng lồ và mọi người đều biết chính xác công việc của mình”, Galim Gaisin mô tả.

Anh cho biết thêm bản thân thích sự tự do khi quay phim ngắn, khác với phim điện ảnh hay truyền hình. Diễn viên ít áp lực hơn và có nhiều không gian sáng tạo. “Tôi thấy thoải mái hơn. Các đạo diễn phim ngắn cũng cởi mở hơn với những ý tưởng mới. Họ tạo không gian cho diễn viên mang cá tính riêng vào vai diễn, điều này rất quan trọng để diễn viên tự hoàn thiện bản thân”, Gaisin chia sẻ.

Trên thực tế, Galim Gaisin không phải là diễn viên nước ngoài duy nhất đóng các bộ phim ngắn ở Trung Quốc.

Ashlynn Judy, 25 tuổi, tốt nghiệp chuyên ngành về điện ảnh nhưng không có được nhiều cơ hội tại quê nhà Los Angeles (Mỹ). Cô nhận vai diễn trong phim ngắn đầu tiên vào tháng 4, và sau đó nhận thêm vài dự án nữa. Khoảng ba tháng trước, cô bỏ hẳn công việc phục vụ bàn ở Mỹ để tới Trung Quốc theo đuổi ngành phim ngắn toàn thời gian.

“Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ đến Thượng Hải, thật tuyệt vời. Được diễn xuất và làm việc trên phim trường toàn thời gian là điều tôi mong mỏi bấy lâu. Việc được khám phá thành phố mới, trải nghiệm văn hóa và gặp gỡ mọi người là một điểm cộng lớn”, cô hào hứng bày tỏ.

HIỆN TƯỢNG TOÀN CẦU

Theo báo cáo của Trung tâm Thông tin Mạng Internet Trung Quốc, người xem phim ngắn tại Trung Quốc tiếp tục tăng mạnh, đạt 626 triệu vào tháng 6/2025. iMedia Research dự báo thị trường phim ngắn của Trung Quốc sẽ tăng 34,4% so với năm trước, đạt 67,79 tỷ nhân dân tệ (9,54 tỷ USD) vào năm 2025, và dự kiến vượt 150 tỷ nhân dân tệ vào năm 2030.

Dù có bắt nguồn từ Trung Quốc, nhưng các phim ngắn chiếu mạng kiểu này hiện đang gây sốt trên toàn thế giới. Theo báo cáo gần đây của công ty nghiên cứu và tư vấn công nghệ có trụ sở tại London, Omdia, phân khúc phim ngắn dự kiến sẽ tạo ra 11 tỷ USD doanh thu toàn cầu vào năm 2025. Thị trường Trung Quốc chiếm phần lớn doanh thu, nhưng dự kiến sẽ sớm được mở rộng mạnh mẽ tại Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Úc, Brazil và Thái Lan.

Nhiều ứng dụng chuyên phim ngắn hàng đầu hiện nay như ReelShort, DramaBox, ShortMax, FlickReels và StardustTV đều được phát triển bởi các công ty Trung Quốc. Ngoài ứng dụng, doanh nghiệp Trung Quốc còn tham gia vào hầu hết các khía cạnh của ngành, từ studio kịch bản, công ty sản xuất, cơ sở quay phim, kênh tiếp thị, nhà phân phối IP và quảng cáo đến nền tảng.

Trong nửa đầu năm nay, Mỹ dẫn đầu các thị trường quốc tế ngoài Trung Quốc về doanh thu và lượt tải ứng dụng phim ngắn, theo báo cáo thị trường toàn cầu của nền tảng phân tích quảng cáo SocialPeta.

Đà tăng trưởng này được thúc đẩy bởi môi trường tiêu dùng giải trí trưởng thành và mức thu nhập cao. Sau Mỹ, Ấn Độ, Indonesia, Brazil và các khu vực khác ở Đông Nam Á và Mỹ Latin cũng đang ghi nhận lượt tải ứng dụng phim ngắn vượt trội, chủ yếu nhờ vào khả năng truy cập internet cao và bộ phận thanh thiếu niên có nhịp sống nhanh và thói quen theo dõi nội dung phân mảnh, báo cáo cho biết.

Những con số và phân tích nêu trên cho thấy cơ hội khổng lồ cho những lĩnh vực liên quan đến giải trí di động. Ông Yang Zhidong, nhà sáng lập kiêm CEO công ty sản xuất nội dung O.M Studio kỳ vọng, thành công của lĩnh vực phim ngắn sẽ còn thúc đẩy nhiều khía cạnh khác thông qua tích hợp với du lịch văn hóa, thương mại điện tử, xây dựng thương hiệu, giáo dục, phổ biến kiến thức….

Trong bài phát biểu tại sự kiện Google I/O Connect China ở Thượng Hải vừa qua, bà Karen Teo, Phó chủ tịch Google phụ trách mảng nền tảng và hợp tác thiết bị tại châu Á - Thái Bình Dương nhấn mạnh: “Chúng tôi đã chính thức mở ra một hạng mục mới cho phim ngắn trên các nền tảng như Google Play vào năm ngoái. Đây không chỉ là trải nghiệm ở Trung Quốc mà đang từng bước trở thành xu hướng chung trên các thị trường, thực sự tạo nên hiện tượng toàn cầu”. Google đang tích cực kết nối các nhà phát triển Trung Quốc với đối tác quốc tế nhằm thúc đẩy sản xuất nội dung toàn cầu và tăng trưởng. Snapchat, với gần 1 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng, được hy vọng sẽ giúp lĩnh vực phim ngắn mở rộng hơn, đặc biệt tại Mỹ và Ả Rập Xê Út.

THỊ TRƯỜNG TĂNG TỐC

Trong khi các IP phim ngắn Trung Quốc được dịch và lồng tiếng cũng đang thu hút khán giả quốc tế, thì nhiều chuyên gia và lãnh đạo ngành nhận định rằng khán giả nước ngoài ngày càng muốn nội dung bản địa hóa và do chính địa phương sản xuất. Điều này đòi hỏi hợp tác toàn cầu nhiều hơn và các sản phẩm có bản sắc văn hóa khác nhau phù hợp với từng thị trường.

Đến nay, các thị trường phim ngắn nước ngoài đã và đang sao chép giai đoạn đầu phát triển của Trung Quốc, theo ông Wang Jiacheng, nhà sáng lập Jiuzhou Culture, sở hữu ứng dụng ShortMax.

Ra mắt năm 2023, ứng dụng này hiện có mặt tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, với người dùng hoạt động hàng tháng đạt đỉnh hơn 30 triệu. “Nếu đánh giá giai đoạn phát triển của thị trường phim ngắn nước ngoài trên thang điểm từ một đến mười, hiện tại khoảng giai đoạn bốn đến năm, trong khi thị trường nội địa Trung Quốc đã đạt mức trưởng thành bảy đến chín”, ông Wang nhận định. Mặc dù thị trường Trung Quốc và quốc tế ở các giai đoạn khác nhau, sự phổ biến và con đường phát triển có nhiều điểm tương đồng.

Khán giả nữ vẫn là lực lượng chính dẫn dắt lượt xem trên toàn thế giới. Dù đề tài khác nhau theo từng khu vực, các thể loại phổ biến bao gồm tình cảm học đường, tổng tài, xuyên không đổi vận và cổ trang, ông Other Zhang, Tổng giám đốc SanShengWanWu Media, một trong những công ty sản xuất phim ngắn hàng đầu Trung Quốc, nhận xét.

“Ước tính hiện có khoảng 300 ứng dụng phim ngắn Trung Quốc trên thị trường quốc tế, chủ yếu ở giai đoạn thu hút người dùng”, theo ông Other Zhang, Tổng giám đốc SanShengWanWu Media, một trong những công ty sản xuất phim ngắn hàng đầu Trung Quốc. “Chi phí sản xuất ở nước ngoài có thể rất cao, trong khi Trung Quốc có hệ sinh thái trưởng thành và vẫn là căn cứ chính cho sản xuất phim ngắn để xuất khẩu”, ông giải thích.

Đến nay, sự phổ biến ngày càng tăng của phim ngắn không chỉ viết nên chương mới ở thị trường quốc tế, mà còn tạo ra những thay đổi liên tục tại thị trường Trung Quốc trưởng thành. Trong đó phải kể đến đà phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo đã làm thay đổi quá trình sản xuất phim ngắn, giúp cắt giảm chi phí và nâng cao hiệu quả, thúc đẩy sự bùng nổ của cả phim ngắn hoạt hình.

Heard Island, một trong những nhãn hiệu phim ngắn hàng đầu Trung Quốc thuộc Shiyue Media, đã sản xuất nhiều bộ phim “hit” được đánh giá cao trong hai năm qua. Thành công này thể hiện tầm nhìn của nhãn hiệu về hướng đi tương lai của phim ngắn Trung Quốc, bao gồm nâng cao chất lượng sản xuất và đầu tư công nghệ. “Về phim ngắn chất lượng cao, chúng tôi chú trọng ba yếu tố: cảm xúc, sáng tạo và thẩm mỹ. Cảm xúc là thông điệp gửi đến khán giả, sáng tạo là thể loại mới, thẩm mỹ là hiệu ứng hình ảnh và trình bày ấn tượng”, ông Zhao Youxiu, nhà sản xuất chính của Heard Island, chia sẻ.