FiinRatings vừa công bố báo cáo cập nhật thị trường trái phiếu doanh nghiệp tháng 10 và 10 tháng năm 2024.
TỔNG GIÁ TRỊ PHÁT HÀNH 10 THÁNG NĂM 2024 ĐẠT 348 NGHÌN TỶ ĐỒNG
Thống kê của FiinRatings cho thấy, tại thị trường sơ cấp, giá trị phát hành tháng 10/2024 giảm đáng kể so với tháng trước do quy mô phát hành trái phiếu của các tổ chức tín dụng chậm lại, đạt 33.000 tỷ đồng với 38 đợt phát hành, giảm 41,4% so với tháng trước nhưng tăng 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đây là tháng có giá trị phát hành thấp nhất kể từ tháng 7 năm nay, chủ yếu do hoạt động của nhóm ngành dẫn dắt thị trường là nhóm tổ chức tín dụng chậm lại, sau khi đã phát hành đáng kể trong tháng trước để đáp ứng các tỷ lệ an toàn cuối quý 3 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Tính chung 10 tháng đầu năm 2024, tổng giá trị phát hành của cả thị trường đạt gần 348 nghìn tỷ đồng, tăng gần 60% so với cùng kỳ năm ngoái.
Xét về cơ cấu theo ngành, nhóm các tổ chức tín dụng vẫn chiếm tỷ trọng cao nhất (58%) về giá trị phát hành. Tuy nhiên, tỷ trọng này đã giảm đáng kể so với các tháng trước (trên 80%), do nhiều nhóm ngành khác đã phát hành những lô trái phiếu có giá trị lớn trong tháng 10/2024, dẫn đến cơ cấu ngành tương đối đa dạng.
Một số doanh nghiệp phi ngân hàng phát hành lượng lớn trái phiếu trong tháng 10 có thể kể đến VinFast (6.000 tỷ đồng), Vinhomes (2.000 tỷ đồng) và Vietjet (2.000 tỷ đồng).
Đặc biệt, tháng 10 ghi nhận lô trái phiếu 1.000 tỷ đồng do Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia I.D.I phát hành (thuộc lĩnh vực thủy sản) được bảo lãnh thanh toán bởi GuarantCo. Đây cũng là lô trái phiếu xanh đầu tiên được phát hành bởi một doanh nghiệp phi tài chính trong năm nay.
KHOẢNG 10.000 TỶ ĐỒNG NỢ GỐC TRÁI PHIẾU CÓ NGUY CƠ CHẬM TRẢ TRONG 2 THÁNG CUỐI NĂM
Hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 10/2024 đạt gần 17,5 nghìn tỷ đồng, giảm 14,5% so với tháng 9, nâng tổng giá trị mua lại trong 10 tháng năm 2024 lên 146,3 nghìn tỷ đồng, tương ứng giảm 16,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong tháng 10, nhóm doanh nghiệp phi tài chính gia tăng gấp đôi giá trị mua lại, song ngân hàng vẫn chiếm tới 72% giá trị trong tháng 10.
Áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp trong giai đoạn cuối năm 2024 là 54,4 nghìn tỷ, đặc biệt là tháng 12 khoảng hơn 43 nghìn tỷ và tập trung vào nhóm doanh nghiệp phi tài chính, cụ thể là ngành bất động sản và sản xuất (chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp và ô tô).
“Trong đó, chúng tôi đánh giá có khoảng 10 nghìn tỷ đồng nợ gốc trái phiếu có nguy cơ chậm trả đến cuối năm đến từ một vài doanh nghiệp bất động sản có tình hình tài chính không tốt”, báo cáo của FiinRatings nêu.
Tình hình chậm trả vẫn tiếp diễn với một số doanh nghiệp, song giá trị ghi nhận tại tháng 10/2024 tiếp tục tăng chậm. Tỷ lệ trái phiếu doanh nghiệp có vấn đề (bao gồm chậm trả và được tái cấu trúc) đạt 19% (tăng 10 điểm cơ bản so với tháng trước).
Trong tháng 10/2024, tổng giá trị giao dịch trái phiếu (cả trái phiếu phát hành ra công chúng và trái phiếu riêng lẻ) trên thị trường thứ cấp đạt trên 117 nghìn tỷ đồng.
Thanh khoản trung bình ngày trong tháng 10 đạt gần 5,1 nghìn tỷ đồng, tăng nhẹ 4% so với tháng trước. Cụ thể, lượng giao dịch trung bình ngày của phát hành ra công chúng và riêng lẻ lần lượt tăng 13% và 3% so với giá trị tháng 9. Giá trị giao dịch qua hình thức thỏa thuận (với toàn bộ là trái phiếu phát hành riêng lẻ) tăng 49,3% so với tháng 9 và chiếm 0,13% thanh khoản cả thị trường.
Nhóm ngành ngân hàng và bất động sản vẫn chiếm phần lớn giá trị giao dịch của tháng, với tỷ trọng đạt 45,9% và 29,3%. Lượng trái phiếu ngân hàng được giao dịch chứng kiến sự gia tăng so với tháng 9, với mức 33%. Trong khi đó, trái phiếu bất động sản có giá trị giao dịch tăng nhẹ 1%. Đồng thời, du lịch giải trí và các nhóm ngành khác trở nên sôi động và giá trị giao dịch tăng đáng kể.
TRÁI PHIẾU XANH SÔI ĐỘNG TRỞ LẠI
FiinRatings thông tin thêm, tính từ đầu năm đến 20/11/2024, đã có 4 lô trái phiếu xanh được phát hành theo Nguyên tắc Xanh của Hiệp hội Thị trường vốn Quốc tế (ICMA) với tổng giá trị gần 6,9 tỷ đồng, chiếm khoảng 2% tổng giá trị phát hành trong kỳ. Các lô trái phiếu này đều được các tổ chức độc lập thực hiện đánh giá xác nhận.
Giai đoạn 2016-2023, Việt Nam đã phát hành khoảng 1,1 tỷ USD (khoảng gần 27 nghìn tỷ đồng) trái phiếu xanh, xã hội và bền vững.
Trái phiếu do tổ chức phi ngân hàng phát hành thuộc nhóm này hiện có số dư khiêm tốn với các đợt phát hành từ EVNFinance (1.725 tỷ đồng), BIDV (2.500 tỷ đồng), Vinpearl (425 triệu USD), và BIM Land (101 triệu USD), chiếm 1,8% tổng giá trị thị trường, thấp hơn đáng kể so với mức 5-7% của các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia và Philippines.
Năm 2024, với 4 lô trái phiếu xanh được phát hành, thị trường đang chứng kiến sự sôi động trở lại của trái phiếu xanh, xã hội và bền vững. Việt Nam đang trong quá trình xây dựng dự thảo để ban hành khung phân loại trái phiếu xanh và tín dụng xanh nhưng các giao dịch trái phiếu xanh được phát hành trong thời gian gần đây có phần khởi sắc hơn nhờ vào khung pháp lý cơ bản bước đầu và đặc biệt là sự tự nguyện của các thành viên trên thị trường.
Thực tế các giao dịch trái phiếu xanh gần đây cho thấy đã từng bước góp phần nâng cao chất lượng hàng hóa cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, các chuyên gia của FiinRatings đánh giá.