Sống lâu và sống khỏe vẫn được xem là mong muốn hàng đầu của nhiều người. Sự xuất hiện của người sống thọ trăm tuổi được ghi nhận ở nhiều nơi trên thế giới, dù mức độ chính xác trong thống kê có sự khác biệt giữa các khu vực.
Ben Meyers, nhà sáng lập tổ chức chuyên xác nhận độ tuổi của những người già nhất thế giới LongeviQuest, nhận định rằng những vùng có hệ thống lưu trữ dữ liệu tốt thường ghi nhận số lượng người trăm tuổi cao hơn. Đây cũng là một trong những yếu tố hình thành khái niệm “vùng xanh”.
Dan Buettner, người khởi xướng thuật ngữ này, đã xác định nhiều khu vực trên khắp các châu lục, trong đó các vùng nông thôn như Okinawa ở Nhật Bản, Ikaria ở Hy Lạp, Sardinia ở Ý hay Loma Linda tại Mỹ được nhắc đến nhiều nhất.
Nhiều điểm tương đồng về lối sống đã được tìm thấy ở những người sống trong các vùng này. Họ thường tránh xa căng thẳng và ưu tiên tập trung vào cuộc sống của chính mình cùng những người thân yêu, thay vì lo nghĩ về những điều nằm ngoài khả năng kiểm soát.
Họ cũng được cho là tìm thấy niềm vui trong những điều giản dị hàng ngày. Theo Meyers, khái niệm làm việc vất vả quanh năm chỉ để đổi lấy một kỳ nghỉ ngắn ngủi có thể khiến một người trăm tuổi cảm thấy khó hiểu.
Theo nhận xét của chuyên gia dinh dưỡng Amy Davis, một thái độ tích cực, thói quen vận động đều đặn, sự gắn kết cộng đồng và việc tránh xa thuốc lá được xem là những yếu tố quan trọng góp phần kéo dài tuổi thọ.
Điều thu hút sự chú ý lớn nhất vẫn là những gì người trăm tuổi thường ăn và cách họ ăn. Các thói quen phổ biến bao gồm ăn sáng đầy đủ, ưu tiên thực phẩm có nguồn gốc thực vật, tránh các chế độ ăn kiêng giảm cân, sử dụng rượu một cách điều độ và chỉ thưởng thức đồ ngọt vào những dịp đặc biệt.
Từ những quan sát này, các nhà nghiên cứu đã xác định một số thực phẩm đóng vai trò trọng tâm trong chế độ dinh dưỡng của những người có tuổi thọ vượt trội.
1. Các loại đậu
Các loại đậu được xem là một trong những thực phẩm quan trọng nhất trong chế độ ăn của người sống thọ trăm tuổi. Nhóm thực phẩm này không chỉ giàu chất xơ mà còn cung cấp nguồn protein thực vật dồi dào.
Theo đó, những thực phẩm nhiều chất xơ có khả năng hỗ trợ kiểm soát cholesterol và đường huyết, góp phần giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như ung thư hay bệnh tim.
Khái niệm đậu ở đây được hiểu rất rộng bao gồm đậu lăng, đậu xanh, đậu đen, đậu gà, đậu Hà Lan và nhiều loại khác. Tất cả đều mang lại lợi ích sức khỏe rõ rệt và được cho là góp phần tạo nên tuổi thọ vượt trội.
2. Dầu ô liu
Dầu ô liu thường xuất hiện trong gian bếp của những người sống đến hoặc vượt qua tuổi 100. Loại dầu này giàu chất béo không bão hòa, được cho là giúp cải thiện các chỉ số cholesterol.
Bên cạnh đó, dầu ô liu còn chứa nhiều vi chất như các hợp chất thực vật, vitamin E và vitamin K. Những thành phần này đều mang đặc tính chống oxy hóa, góp phần giảm viêm trong cơ thể và hạ thấp nguy cơ mắc các bệnh mạn tính.
3. Các loại hạt và hạt giống
Các loại hạt và hạt giống cũng giữ vị trí quan trọng trong chế độ ăn của nhiều người trăm tuổi. Nhóm thực phẩm này giàu vitamin, khoáng chất và chất béo không bão hòa, nhờ đó trở thành nguồn dinh dưỡng được sử dụng thường xuyên.
Theo giải thích của chuyên gia, hạt có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tình trạng viêm, chủ yếu nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa phong phú. Do sở hữu thành phần dinh dưỡng gần như tương tự, các loại hạt giống cũng được cho là mang lại những lợi ích sức khỏe tương đương.
4. Trà
Trà, dù ở dạng xanh, đen, thảo mộc, có caffeine hay không, vẫn là một trong những thức uống xuất hiện thường xuyên nhất trong các vùng xanh. Sự phổ biến này được lý giải bằng hàm lượng dồi dào những hợp chất thực vật có tính chống oxy hóa mạnh.
Nhiều nghiên cứu cho thấy trà góp phần hỗ trợ hoạt động của hệ miễn dịch, tim mạch, đường ruột, não bộ và cả sức khỏe chuyển hóa. Từ đó trở thành một yếu tố quen thuộc trong thói quen sinh hoạt của người sống thọ.
5. Hải sản
Hải sản cũng được xem là một phần quen thuộc trong chế độ ăn của nhiều người sống trăm tuổi. Tiêu thụ ít thịt đỏ hơn và ưu tiên cá cùng các loại hải sản nạc đều có thể liên quan đến việc sống thọ.
Một số loại hải sản, đặc biệt là các loại cá béo, được xem là nguồn cung cấp omega-3 tự nhiên phong phú. Những hợp chất này có đặc tính chống viêm mạnh, góp phần hỗ trợ tối ưu cho hệ miễn dịch, não bộ và tim mạch.
6. Bánh mì nguyên cám được làm từ men tự nhiên
Bánh mì nguyên cám làm từ men tự nhiên được xem là sự hội tụ của nhiều xu hướng ăn uống điển hình ở người trăm tuổi.
Ngũ cốc nguyên hạt là điểm chung nổi bật trong chế độ ăn bởi nhóm thực phẩm này giàu chất xơ, khoáng chất và vitamin nhóm B, vượt trội so với các loại ngũ cốc tinh chế. Việc tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt cũng có liên quan đến giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và ung thư.
Nhiều người sống trăm tuổi duy trì mức năng lượng cao trong suốt cuộc đời và những thực phẩm giàu tinh bột đóng vai trò quan trọng trong việc giúp họ hoạt động tích cực đến tận tuổi già.
Một điểm thú vị khác được ghi nhận là nhiều người trong nhóm tuổi này thường tự làm bánh mì tại nhà, chủ yếu bằng men tự nhiên. Quá trình lên men giúp phân giải một phần gluten, từ đó cải thiện khả năng tiêu hóa. Đồng thời tạo ra ổ bánh có chỉ số đường huyết thấp hơn, hỗ trợ tốt cho việc kiểm soát đường huyết và sức khỏe chuyển hóa.
7. Khoai lang
Khoai lang cũng là một trong những thực phẩm quen thuộc gắn liền với chế độ ăn của nhiều người sống thọ trăm tuổi. Khoai lang thông thường có giá trị dinh dưỡng với hàm lượng chất xơ, kali, vitamin A, vitamin C và các hợp chất thực vật dồi dào.
Những thành phần này được xem là góp phần cải thiện sức khỏe miễn dịch, tim mạch và quá trình chuyển hóa. Từ đó trở thành lựa chọn quen thuộc trong khẩu phần của những người có tuổi thọ vượt trội.
8. Nghệ
Nghệ là một trong những loại gia vị giàu dinh dưỡng thường xuất hiện trong chế độ ăn của nhiều người sống thọ. Nghệ chứa nhiều dưỡng chất thực vật như flavonoid, những hợp chất được cho là có thể góp phần kéo dài tuổi thọ.
Không chỉ vậy, thành phần curcumin trong nghệ nổi bật với đặc tính chống viêm, giúp hỗ trợ sức khỏe tổng thể và bảo vệ các chức năng quan trọng của cơ thể bao gồm cả não bộ.