Dù là đồ mang về hay món ăn nấu tại nhà, thức ăn thừa thường chỉ bảo quản được khoảng 3 – 5 ngày trong tủ lạnh. Những thực phẩm dễ hỏng từng nóng hoặc lạnh nhưng để ở nhiệt độ phòng cũng chỉ an toàn trong 1 – 2 giờ trước khi cần được làm lạnh.
Nếu không được bảo quản đúng cách hoặc để quá lâu trong tủ lạnh, thức ăn thừa sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và nhanh chóng bị hỏng, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh do thực phẩm gây ra, chẳng hạn như ngộ độc thực phẩm.
Để kéo dài thời gian sử dụng và giữ thức ăn thừa luôn tươi, có thể áp dụng những mẹo an toàn thực phẩm sau.
1. Để vào tủ lạnh hoặc tủ đông càng sớm càng tốt
Thức ăn thừa nên được làm lạnh trong vòng 1 – 2 giờ sau khi dùng bữa để hạn chế tối đa sự phát triển của vi khuẩn gây hại. Khoảng thời gian này đặc biệt quan trọng vì thực phẩm để ở nhiệt độ phòng quá lâu sẽ nhanh chóng bước vào vùng nguy hiểm, nơi vi khuẩn có thể nhân đôi chỉ trong vài chục phút.
Trong trường hợp thực phẩm bị bỏ ngoài quá 2 giờ, hoặc chỉ 1 giờ nếu nhiệt độ môi trường vượt quá 32°C, an toàn nhất là loại bỏ thay vì tiếp tục sử dụng. Việc làm lạnh kịp thời không chỉ giúp bảo toàn chất lượng món ăn mà còn đảm bảo vệ sinh và giảm nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm.
2. Bảo quản trong hộp kín
Thức ăn thừa nên được đựng trong hộp có nắp đậy hoặc được bọc kín để hạn chế tối đa sự xâm nhập của vi khuẩn từ môi trường xung quanh.
Việc che kín còn giúp ngăn thức ăn hấp thụ mùi từ các thực phẩm khác trong tủ lạnh, giữ được hương vị nguyên bản và duy trì chất lượng lâu hơn. Đây là một bước đơn giản nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và vệ sinh cho thực phẩm đã chế biến.
3. Chia nhỏ lượng thức ăn lớn
Khi bảo quản thức ăn nóng, việc chia thành các phần nhỏ và đặt vào những hộp nông giúp món ăn nguội nhanh hơn, đưa nhiệt độ xuống mức an toàn trong thời gian ngắn.
Cách làm này hạn chế đáng kể việc thức ăn giữ nhiệt quá lâu ở vùng nhiệt độ thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Ngoài ra, chia nhỏ còn giúp việc bảo quản gọn gàng hơn và thuận tiện khi hâm lại từng phần.
4. Kiểm tra nhiệt độ tủ lạnh
Việc duy trì nhiệt độ thích hợp trong tủ lạnh và tủ đông là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn thực phẩm. Một chiếc nhiệt kế chuyên dụng giúp theo dõi chính xác nhiệt độ bên trong, tránh tình trạng tủ hoạt động kém mà không được phát hiện.
Tủ lạnh nên được giữ ở mức 4°C hoặc thấp hơn để làm chậm quá trình phát triển của vi khuẩn, trong khi tủ đông cần duy trì ở –17°C hoặc thấp hơn nhằm ngăn chặn hoàn toàn sự tăng trưởng vi sinh vật. Việc kiểm tra định kỳ không chỉ giúp thực phẩm được bảo quản đúng cách mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ của thiết bị.
5. Sử dụng ứng dụng hỗ trợ lưu trữ thực phẩm
Các ứng dụng chuyên về bảo quản thực phẩm, chẳng hạn như FoodKeeper do Cơ quan An toàn và Kiểm tra Thực phẩm USDA phát triển cung cấp hướng dẫn chi tiết cho từng loại thức ăn thừa và thực phẩm dễ hỏng.
Những công cụ này giúp theo dõi thời hạn sử dụng, gợi ý cách bảo quản phù hợp và nhắc nhở thời điểm nên sử dụng hoặc loại bỏ thực phẩm. Nhờ đó, việc quản lý thức ăn thừa trở nên khoa học hơn, hạn chế lãng phí và đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
6. Giữ thức ăn nóng luôn ở nhiệt độ an toàn
Khi cần để thức ăn nóng ngoài trong thời gian dài, điều quan trọng là duy trì nhiệt độ đủ cao để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn.
Nếu thời gian chờ vượt quá 2 giờ, nên đặt thức ăn vào nồi nấu chậm, khay giữ nhiệt hoặc các thiết bị hâm nóng chuyên dụng. Những dụng cụ này giúp giữ nhiệt ổn định, ngăn món ăn rơi vào vùng nhiệt độ nguy hiểm và bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm cho đến khi được sử dụng.
7. Giữ thực phẩm lạnh ở nhiệt độ an toàn
Những thực phẩm dễ hỏng như thịt nguội, salad khoai tây hay các món chế biến từ sữa cần được giữ lạnh liên tục để tránh vi khuẩn phát triển.
Nếu thời gian để ngoài vượt quá 2 giờ, nên đặt các món này lên đá hoặc trong khay giữ lạnh để duy trì nhiệt độ thấp. Biện pháp này giúp kéo dài độ tươi ngon, hạn chế nguy cơ hư hỏng và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
8. Tránh nhiễm bẩn trong tủ lạnh
Việc duy trì tủ lạnh sạch sẽ và ngăn nắp là yếu tố quan trọng để hạn chế sự lây lan của vi khuẩn.
Thức ăn thừa nên được sắp xếp cách xa thịt sống và các thực phẩm chưa nấu chín, đồng thời vệ sinh định kỳ các khay, ngăn và tay cầm trong tủ. Cách làm này không chỉ giảm nguy cơ nhiễm khuẩn chéo mà còn giữ cho thực phẩm luôn an toàn và tươi ngon.
9. Hâm nóng kỹ thức ăn thừa
Trước khi sử dụng lại thức ăn thừa, việc hâm nóng đến nhiệt độ đủ cao là cần thiết để tiêu diệt vi khuẩn còn tồn tại. Nên sử dụng lò vi sóng, lò nướng hoặc các thiết bị hâm nóng khác, đảm bảo nhiệt độ bên trong thực phẩm đạt ít nhất 74°C.
Cách làm này không chỉ đảm bảo an toàn vệ sinh mà còn giúp món ăn giữ được hương vị và kết cấu gần như ban đầu.
