Ba ngân hàng nhỏ của Mỹ rơi vào khủng hoảng thanh khoản, Credit Suisse được UBS mua lại với giá 3,2 tỷ USD đã làm dấy lên những lo ngại về khủng hoảng tài chính như năm 2008...
Fed tiếp tục tăng lãi suất
Silvergate Bank, ngân hàng thương mại với tổng tài sản xếp thứ 128 tại Mỹ gặp trở ngại về thanh khoản đầu tiên khi là FTX (một sàn giao dịch điện tử) đang gặp rắc rối pháp lý.
Tiếp theo đó đến, Sillicon Valey Bank ngân hàng thương mại lớn thứ 16 của Mỹ tính theo tổng tài sản, rơi vào khủng hoảng thanh khoản ngày 10/3, phải nộp đơn xin bảo hộ phá sản và Signature Banks ngân hàng thương mại xếp thứ 29 của Mỹ cũng bị buộc phải ngưng hoạt động và phải chịu sự tiếp quản của cơ quan quản lý vì rủi ro hệ thống vào ngày 12/3. Các sự kiện trên dấy lên lo ngại về khủng hoảng tài chính như năm 2008.
Theo ghi nhận của chứng khoán ACBS đợt khủng hoảng thanh khoản vừa qua tại một số ngân hàng nhỏ của Mỹ xảy ra trong bối cảnh Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất quá cao và quá nhanh dẫn đến danh mục đầu tư các trái phiếu đối diện với khoản lỗ khổng lồ do hưởng lợi suất quá thấp trong thời kỳ tiền rẻ.
Ngoài ra, ngày 19/3, UBS đồng ý tiếp quản Ngân hàng quốc gia Saudi (CS) với giá trị thương vụ 3,25 tỷ USD cùng sự hậu thuẫn của Ngân hàng Trung Ương Thụy Sỹ (SNB).
Các sự kiện trên đặt Fed vào tình thế tiến thoái lưỡng nan với hai sự chọn lựa là có nên tạm dừng lộ trình tăng lãi suất của mình trong nỗ lực giúp ổn định hệ thống tài chính hay vẫn phải giữ lộ trình tăng lãi suất điều hành của mình để kiềm chế lạm phát dai dẳng. Một bên là thị trường kỳ vọng Fed sẽ giảm cường độ cũng như tốc độ tăng lãi suất so lãi suất điều hành Fed dự phóng bởi thị trường đã thay đổi đáng kể sau các sự kiện trên.
Theo đó, thị trường hiện dự báo đỉnh lãi suất điều hành của Fed ở mức 5%, thấp hơn so với trước các sự kiện trên là 5,75% và kỳ vọng Fed có thể bắt đầu giảm lãi suất điều hành kể từ quý 4/2023, sớm hơn so với dự báo trước đó là vào quý 1/2024.
Tuy nhiên, các quan chức của Fed đã bỏ phiếu để tăng lãi suất cơ bản thêm nửa điểm phần trăm tức tăng 0,25% và phát ra tín hiệu trong dự báo kinh tế mới được Fed đưa ra là vẫn giữ lộ trình lãi suất dự kiến cho năm 2023 là 5,25% và giữ nguyên mức này cho đến năm 2024.
Bên cạnh đó, trong dự báo kinh tế mới được Fed công bố, chứng khoán ACBS nhận thấy triển vọng kinh tế đang xấu đi theo thời gian. Fed đã hạ triển vọng kinh tế Mỹ với tăng trưởng GDP chỉ tăng 0,4% vào năm 2023, cho thấy Fed kỳ vọng tăng trưởng kinh tế sẽ hạ nhiệt khi nền kinh tế tiếp tục chống lại lạm phát cao.
Ngoài ra, Fed cũng tăng dự báo trung bình về lạm phát trong năm 2023, được đo bằng chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE), sẽ tăng 3,3% trong suốt năm 2023 (nhanh hơn mức 3,1% dự báo vào tháng 12/2022) nhưng giảm tỷ lệ thất nghiệp từ 4,6% xuống mức 4,5% được dự đoán vào tháng 12/2022.
Cẩn trọng khi áp lực tăng lãi suất vẫn còn
Bất chấp lạm phát cao ở Mỹ, cùng với việc Fed và các ngân hàng trung ương lớn khác tăng lãi suất và chương trình thắt chặt định lượng của Fed, chứng khoán ACBS duy trì kỳ vọng CPI của Việt Nam năm 2023 sẽ tăng trong khoảng 3,2%-4,5%. Cùng với dự kiến những tác động gián tiếp của tăng giá xăng dầu và các chi phí điện, nước, y tế và giáo dục tăng trong năm 2023 (vẫn trong mục tiêu 4,5% của chính phủ cho năm 2023).
ACBS cũng dự kiến thanh khoản hệ thống ngân hàng sẽ duy trì ở mức hiện tại để hỗ trợ VNĐ từ Ngân hàng nhà nước. Tuy nhiên do nhu cầu về vốn vay vẫn duy trì thấp do lãi suất vẫn cao hơn nhu cầu hiện tại của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, hiện tại nguồn USD đổ vào Việt Nam đang dồi dào sẽ giúp hỗ trợ tỷ giá cũng như thanh khoản của hệ thống ngân hàng. Cho nên, dự kiến lãi suất liên ngân hàng có thể được duy trì thấp trong thời gian tới nhưng do áp lực từ việc tăng lãi suất điều hành của Fed (FFR) vẫn còn nên vẫn không loại trừ khả năng nếu áp lực tỷ giá quay trở lại.
Ngoài ra, ACBS dự kiến Ngân hàng nhà nước có thể cố gắng giữ nguyên chính sách điều hành hiện hành với mức lãi suất điều hành hợp lý nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế. Tuy nhiên, trong trường hợp xấu nhất (lạm phát tiếp tục duy trì ở mức cao tại Mỹ), dự kiến trường hợp xấu nhất Ngân hàng nhà nước có thể tăng dần lãi suất điều hành (nhất là lãi suất tái cấp vốn) thêm 50-100 điểm cơ bản trong cả năm 2023 để hỗ trợ đảm bảo mục tiêu ổn định tỷ giá.
Chuyên gia của ACBS cũng cho rằng áp lực giảm giá Việt Nam đồng sẽ thấp trong năm 2023. Do đồng USD suy yếu trong thời gian gần đây đã góp phần làm cho VNĐ mạnh, FDI giải ngân dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh và sự phục hồi mạnh mẽ của ngành dịch vụ đặc biệt đến từ du lịch quốc tế. Cuối cùng là rủi ro suy thoái gia tăng, đặc biệt tại các đối tác thương mại lớn của Việt Nam như Mỹ, EU, Nhật Bản và Trung Quốc.
Nhìn chung, ACBS nhận định trung lập về tiền đồng trong 6 tháng đầu năm 2023 và có thể tăng giá vào thời điểm cuối năm.
Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, chuyên gia ACBS cho rằng, thị trường vẫn thận trọng trong nửa đầu 2023 đối với VN-Index thanh khoản duy trì ở mức thấp do áp lực lãi suất cũng như áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp.
Tuy nhiên nhờ Nghị quyết 33/NQCP ban hành ngày 11/3 là một thông tin tích cực giúp giải tỏa áp lực đáo hạn các trái phiếu doanh nghiệp cũng như giúp các doanh nghiệp bất động sản có hướng tái cấu trúc và xử lý các khoản nợ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp. Tính từ ngày 11/3 đến hiện nay có hơn 9 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng nên hết sức cẩn trọng trong việc sử dụng đòn bẩy vì áp lực gia tăng lãi suất vẫn còn duy trì khi Fed vẫn giữ nguyên lộ trình tăng lãi suất với một đợt tăng lãi suất dự kiến tháng 5/2023.
Một điểm sáng hỗ trợ tích cực cho thị trường chứng khoán Việt Nam trong 6 tháng năm 2023 là dòng vốn nước ngoài từ các quỹ ETFs (với hơn 4 nghìn tỷ giải ngân từ đầu năm tới giờ từ các quỹ Fubon FTSE Việt Nam, quỹ VanEck Vectors, quỹ FTSE Vietnam) vẫn tiếp tục được giải ngân dần dần trong năm 2023.