Thoả thuận giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ được dự báo là có thể sẽ “kích hoạt” lệnh trừng phạt của Mỹ cũng như thử thách tính liên kết quân sự giữa hai nước đồng minh Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, phản ứng của Hoa Kỳ vẫn còn là câu hỏi bởi những thông điệp đầy mâu thuẫn được đưa ra. TT Donald Trump đã công khai bày tỏ sự thông cảm với quyết định của TT Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan về việc mua hệ thống phòng không của Nga. Nhưng Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lại cảnh báo về các biện pháp cứng rắn từ phía Mỹ, như việc huỷ bỏ việc bán máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ - nếu họ không từ bỏ thoả thuận với Nga.
NATO đã bày tỏ lo lắng rằng S-400 không tương thích với việc Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu F-35 do Mỹ sản xuất và cho rằng việc này có thể giúp Nga tiếp cận các bí mật về công nghệ tàng hình của mình.
Các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ, nếu được thực hiện, sẽ gây ra một trở ngại lớn trong mối quan hệ hai bên và chắc chắn khiến các cuộc đàm phán chiến lược quân sự ở Syria trở nên phức tạp hơn.
TT Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan cho biết thoả thuận của ông với Nga là một phần chủ quyền của Thổ Nhĩ Kỳ để bảo vệ quốc gia, và phủ nhận rằng việc mua bán có thể đe doạ đến NATO. “Thổ Nhĩ Kỳ mang tới giá trị và sức mạnh cho NATO; đồng thời mở rộng tầm nhìn và phạm vi đất nước,” TT Erdogan nói trong một buổi lễ tốt nghiệp tại Đại học Quốc phòng Istanbul.
Trong khi các quan chức Hoa Kỳ đã nói về biện pháp trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ như một vấn đề chắc chắn; thì TT Trump lại không bày tỏ ý kiến về việc này khi gặp gỡ TT Erdogan tại Hội nghị Thượng đỉnh G-20. Ông nói với các phóng viên tại Hội nghị, lưu ý rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã góp phần thúc đẩy công việc tại Hoa Kỳ bằng việc “trả một số tiền rất lớn” cho các máy bay chiến đấu F-35. Ông cũng nói thêm trước đây ông Erdogan đã tìm cách mua tên lửa Patriot từ chính quyền Obama nhưng đã bị “đối xử một cách bất công”.
Trên thực tế, cả chính quyền của Donald Trump và Barack Obama đều đã cố gắng bán hệ thống Patriot cho chinh phủ Erdogan, nhưng trong cả hai trường hợp, Thổ Nhĩ ỳ đều tìm kiếm các điều khoản tốt hơn do đó đàm phán đều đã bị đình trệ.
Tại Hội nghị G-20, TT Donald Trump không trả lời trực tiếp các câu hỏi liệu Hoa Kỳ có áp dụng lệnh trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Tuy nhiên, TT Erdogan lại tuyên bố sau cuộc hội đàm với TT Trump rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được miễn các lệnh trừng phạt.
Washington đã đe doạ sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt theo Đạo luật Trừng phạt chống lại kẻ thù của Mỹ, trong đó bắt buộc các biện pháp trừng phạt đối với bất cứ ai thực hiện một “thoả thuận quan trọng” đối với ngành công nghiệp quốc phòng Nga.
Tháng trước, Lầu Năm Góc cho biết họ sẽ dừng việc đào tạo phi công Thổ Nhĩ Kỳ lái máy bay F-35. “Việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng không và tên lửa S-400 của Nga là không ‘tương ứng’ với chương trình của F-35. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không được phép có cả hai hệ thống. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn hy vọng rằng họ [Thổ Nhĩ Kỳ] sẽ thay đổi suy nghĩ về việc tiếp tục thoả thuận S-400,” Trung tá Mike Andrew, người phát ngôn của Lầu Năm Góc phát biểu vào thứ Sáu (5/7).
Theo Washington Post