Thẻ Trump (Trump Card) - một chương trình đầu tư nhập cư do Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng - đang thu hút sự quan tâm lớn từ giới siêu giàu toàn cầu, song lại vấp phải hàng loạt trở ngại pháp lý và nghi vấn về tiềm năng thực sự của thị trường, các luật sư và chuyên gia di trú quốc tế nhận định.
Ra mắt vào tháng 6 với tên gọi ban đầu là “Thẻ Vàng” trước khi được đổi tên thành “Thẻ Trump”, chương trình này được quảng bá là một loại visa đầu tư trị giá 5 triệu USD, dành cho những người nước ngoài muốn có quyền cư trú tại Mỹ. Trang web đăng ký yêu cầu người quan tâm cung cấp họ tên, địa chỉ email, khu vực sinh sống, mục đích sử dụng thẻ (cho bản thân, vợ/chồng, gia đình hay doanh nghiệp) và lại đơn đăng ký (cá nhân hay doanh nghiệp).
Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick từng chia sẻ trên tờ Financial Times rằng đã có 70.000 người đăng ký quan tâm đến chương trình này và cho biết tấm thẻ sẽ được chế tác từ vàng thật. Ông ước tính thị trường tiềm năng có thể lên tới 37 triệu người, và nếu bán được 200.000 thẻ, chương trình có thể thu về 1.000 tỷ USD cho ngân sách Liên bang và góp phần giảm thiểu nợ công.
Chương trình này xuất hiện đúng lúc nhu cầu đối với “thị thực vàng” toàn cầu đang “nóng lên”. Theo Henley & Partners, năm 2025 dự kiến sẽ có kỷ lục 142.000 triệu phú chuyển nơi cư trú vì bất ổn chính trị. Anh Quốc dự kiến mất khoảng 16.500 triệu phú vì thay đổi chính sách thuế, trong khi UAE sẽ đón thêm 9.800 triệu phú, còn Mỹ dự kiến tăng thêm 7.500 người.
Và trong khi các quốc gia từng mở rộng chính sách visa đầu tư như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha hay Ý đang thắt chặt quy định vì áp lực chính trị, thì Mỹ lại bước vào cuộc chơi với một lựa chọn hoàn toàn mới – nhưng không kém phần gây tranh cãi.
Các chuyên gia pháp lý cho rằng Thẻ Trump sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề căn bản. Trước hết là khung pháp lý, chương trình EB-5 hiện nay – vốn là chương trình visa đầu tư chính thức được Quốc hội Mỹ phê duyệt – vẫn còn hiệu lực đến năm 2027. Việc thay thế hoặc bãi bỏ EB-5 đòi hỏi sự đồng thuận của Quốc hội, điều không dễ dàng trong bối cảnh phân cực chính trị sâu sắc hiện nay. Tổ chức American Immigrant Investor Alliance cũng đã lên tiếng phản đối bất kỳ nỗ lực thay thế nào không thông qua lập pháp.
Một rào cản lớn khác là hệ thống thuế. Mỹ là một trong số ít quốc gia đánh thuế thu nhập toàn cầu, đồng nghĩa với việc người mang thẻ Trump - nếu trở thành thường trú nhân - sẽ vẫn phải khai báo và đóng thuế trên toàn bộ thu nhập dù nguồn thu đó được tạo ra ở đâu. Để chương trình thêm phần hấp dẫn, chính quyền Trump đã cam kết sẽ miễn thuế thu nhập toàn cầu cho người mua thẻ. Tuy nhiên, điều này yêu cầu sửa đổi mã số thuế liên bang và sự phê chuẩn của Sở Thuế vụ (IRS) và hiện chưa có dự luật nào được trình lên Quốc hội để thực hiện điều đó.
Chương trình mang tính miễn trừ này cũng dấy lên lo ngại về kẽ hở pháp lý. Người Mỹ giàu có có thể từ bỏ quốc tịch, mua Thẻ Trump dưới danh nghĩa người nước ngoài và trở lại Mỹ mà không phải chịu thuế toàn cầu. Cũng chưa rõ liệu người sở hữu thẻ có được miễn thuế thừa kế và quà tặng - vốn là mối quan tâm lớn hơn thuế thu nhập với giới siêu giàu - hay không.
Bên cạnh đó, khả năng sàng lọc an ninh với các ứng viên đến từ Trung Quốc, Nga hay Trung Đông cũng đặt ra câu hỏi lớn. Luật sư và chuyên gia cho rằng các hạn chế xuất khẩu vốn của Trung Quốc, cũng như căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, có thể khiến lượng người Trung Quốc mua thẻ thấp hơn kỳ vọng.
Câu hỏi mới nhất hiện nay xoay quanh nhu cầu thực tế. Ngay cả khi được thông qua và triển khai, số lượng người mua có thể sẽ chỉ bằng một phần nhỏ so với kỳ vọng của Nhà Trắng, và có thể sụt giảm sau làn sóng đầu tiên.
Dù vậy, một số chuyên gia vẫn bày tỏ sự lạc quan một cách thận trọng. Ông Dominic Volek, giám đốc khách hàng cá nhân toàn cầu tại Henley & Partners cho rằng nếu được thiết kế hợp lý, nhu cầu có thể đạt 2.000 thẻ mỗi năm, với các thị trường tiềm năng bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Nam Phi và các nước Trung Đông. Theo dữ liệu mới nhất từ Altrata, thế giới hiện có khoảng 276.000 người ngoài nước Mỹ sở hữu tài sản từ 30 triệu USD trở lên - ngưỡng hợp lý cho nhóm có khả năng chi 5 triệu USD để mua thị thực. Ông Volek - người ủng hộ ý tưởng chương trình - ước tính nhu cầu thực tế sẽ vào khoảng 2.000 đơn mỗi năm. “Tôi cho rằng vài nghìn thẻ mỗi năm là khả thi. Có rất nhiều dấu hiệu tích cực, nhưng cũng rất nhiều dấu hỏi”, ông Volek nhấn mạnh.
Cuối cùng, tương lai của Thẻ Trump phụ thuộc vào các điều khoản cụ thể, tính minh bạch trong sàng lọc và sự chấp thuận từ Quốc hội và giới chuyên gia thuế - những điều mà đến nay vẫn chưa được chính quyền công bố rõ ràng.