Để duy trì một hệ đường ruột khỏe mạnh, điều quan trọng là nhận biết những thực phẩm nên hạn chế trong khẩu phần ăn hằng ngày.
Việc loại bỏ đúng những món dễ gây mất cân bằng vi sinh đường ruột sẽ giúp quá trình tiêu hóa diễn ra nhẹ nhàng hơn và góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể.
Dưới đây là bảy loại thực phẩm nên tránh để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả và ổn định hơn.
1. Thực phẩm chế biến công nghiệp
Thực phẩm chế biến công nghiệp thường chứa hàm lượng cao chất béo, đường và các hóa chất, vì vậy chúng được gọi là thực phẩm “calo rỗng” do cung cấp nhiều năng lượng nhưng lại ít dưỡng chất.
Chế độ ăn nhiều loại thực phẩm này có thể gây tổn hại đến hệ vi sinh vật đường ruột và dẫn đến tình trạng viêm, một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh như ung thư, tiểu đường và bệnh tim mạch.
Các ví dụ điển hình bao gồm ngũ cốc ăn sáng nhiều đường, đồ ăn vặt đóng gói như khoai tây chiên và bánh quy, mì ăn liền, nước ngọt cùng các loại đồ uống có đường khác, bữa ăn đông lạnh hay các món tiện lợi chế biến sẵn, thịt chế biến như xúc xích hay gà viên chiên, cũng như kẹo và các thanh năng lượng.
2. Thực phẩm giàu chất béo bão hòa
Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như béo phì, bệnh tim mạch và một số loại ung thư. Đồng thời, chúng cũng có thể tác động tiêu cực đến hệ vi sinh vật trong đường ruột.
Những thực phẩm giàu chất béo bão hòa thường bao gồm thịt mỡ, các sản phẩm từ sữa như sữa nguyên kem và phô mai, thực phẩm chế biến sẵn, một số loại dầu ăn và mỡ lợn.
Dừa, mặc dù được coi là thực phẩm nguyên chất, cũng chứa nhiều chất béo bão hòa, đặc biệt khi được chế biến thành dầu. Tuy nhiên, cách cơ thể xử lý chất béo bão hòa từ dừa có thể khác so với các loại thực phẩm khác.
Một số nghiên cứu cho thấy dừa có thể mang lại lợi ích sức khỏe, chẳng hạn như hỗ trợ kiểm soát cholesterol, nhưng vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ ràng mức độ hữu ích hay có hại của dừa đối với cholesterol.
3. Thực phẩm chiên rán
Thực phẩm chiên rán có thể đặc biệt có hại cho sức khỏe do cách dầu chiên phản ứng với nhiệt độ cao. Khi dầu bị đun nóng ở nhiệt độ cao, một phần axit béo không bão hòa có lợi trong dầu có thể biến thành chất béo chuyển hóa gây hại, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, đồng thời tạo ra các chất độc khác không tốt cho đường ruột.
Những thực phẩm này cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự đa dạng của vi khuẩn có lợi, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng và sức khỏe của hệ đường ruột.
4. Thực phẩm nhiều đường
Tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến các vấn đề liên quan đến tim mạch, chẳng hạn như tiểu đường và cao huyết áp. Lượng đường cao bao gồm glucose và fructose, có thể làm tổn hại lớp niêm mạc bảo vệ của đường ruột.
Điều này có thể làm giảm sự đa dạng của vi khuẩn có lợi và tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại phát triển, từ đó dẫn đến các rối loạn đường ruột như bệnh viêm ruột (IBD).
5. Thực phẩm chứa chất tạo ngọt nhân tạo
Chất tạo ngọt nhân tạo có thể làm tăng số lượng vi khuẩn có hại như Clostridium difficile (C-diff) và Escherichia coli (E. coli), đồng thời làm giảm vi khuẩn có lợi trong đường ruột.
Những vi khuẩn gây hại này cũng có thể ngăn chặn các tín hiệu trong cơ thể giúp duy trì sức khỏe đường ruột. Theo thời gian, tiêu thụ quá nhiều chất tạo ngọt nhân tạo có thể gây ra các triệu chứng tiêu hóa như đầy bụng và tiêu chảy.
6. Đồ uống có cồn
Giống như đường, rượu có thể làm suy yếu lớp niêm mạc bảo vệ của đường ruột. Khi hàng rào bảo vệ của ruột yếu đi, một lượng lớn các chất có hại có thể xâm nhập vào cơ thể. Điều này làm mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong đường ruột, từ đó làm tăng nguy cơ viêm và nhiễm trùng.
7. Thịt đỏ
Tiêu thụ nhiều thịt đỏ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Cùng với đó, nó cũng có thể làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi trong đường ruột.
Những người mắc các rối loạn như bệnh viêm ruột (IBD) nên hạn chế thịt đỏ trong chế độ ăn, bởi loại thực phẩm này có thể gây khó chịu dạ dày và các triệu chứng tiêu hóa khác.