Giữa những lo ngại rằng các quốc gia nhỏ hơn có thể bị bỏ lại phía sau trong việc tiêm chủng, New Zealand - một trong những quốc gia thành công nhất trong việc kiềm chế đại dịch - sẽ đưa ra đề xuất tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC).
“Để đối phó với đại dịch toàn cầu, chúng tôi cần sự chung tay, tham gia nhiều hơn nữa từ mọi quốc gia trên toàn thế giới”, ông Vangelis Vitalis, Phó thư ký thương mại và kinh tế New Zealand, người chủ trì Hội nghị các quan chức cấp cao APEC 2021 cho biết. “Thương mại sẽ không giải quyết được cuộc khủng hoảng này nhưng tôi tin rằng thương mại có thể giúp ích phần nào.”
New Zealand đề xuất đưa các lô hàng bao gồm thuốc men, thiết bị y tế - phẫu thuật, sản phẩm vệ sinh trở thành nhóm hàng hóa được miễn thuế và nới lỏng các hạn chế khác đối với việc di chuyển những mặt hàng này qua biên giới giữa 21 thành viên APEC.
Ông Vitalis cũng cho biết, đề xuất cần phải được đồng ý trong vài tuần tới để kịp xét duyệt, thông qua tại cuộc họp của các bộ trưởng thương mại APEC vào tháng 5.
Vào năm ngoái, một số quốc gia APEC đã cam kết giữ cho chuỗi cung ứng Covid-19 mở cửa và gỡ bỏ các hạn chế thương mại đối với mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là vật tư y tế. Nhưng không có bất kỳ hành động chắc chắn nào được triển khai kể từ đó, ngoại trừ New Zealand và Singapore - đã loại bỏ thuế quan đối với hơn 120 sản phẩm mà họ cho là thiết yếu. “Điều đáng lo ngại là chỉ có hai quốc gia nhỏ làm điều này,” ông Vitalis nhận xét, đồng thời cho biết thêm New Zealand muốn có một tuyên bố cấp bộ liệt kê các sản phẩm và dịch vụ thiết yếu cho đại dịch.
Hành động này cũng sẽ có tác động công bằng hơn tới việc vận chuyển vắc xin, vốn là mối quan tâm ngày càng tăng trong bối cảnh các quốc gia nhỏ hơn như New Zealand lo ngại các nền kinh tế lớn hơn sẽ mua và kiểm soát nguồn cung cấp y tế. Bất chấp những nỗ lực của Tổ chức Y tế Thế giới nhằm đảm bảo các quốc gia nhỏ được chia sẻ vắc xin, các chuyên gia cho biết nhiều quốc gia giàu hơn đã tích trữ vắc xin và mặt hàng thiết yếu, khiến sự phân bổ toàn cầu có dấu hiệu chênh lệch lớn. Bởi mặc dù thuế vắc xin có thấp, nhưng các thiết bị như ống tiêm, kim tiêm và găng tay bị tính phí đáng kể sẽ có thể cản trở quá trình tiêm chủng.
New Zealand đã bắt đầu tiêm vắc xin cho nhân viên tuyến đầu vào thứ Bảy tuần trước, nhưng hầu hết 5 triệu người dân nước này dự kiến sẽ chưa được tiêm chủng cho đến nửa cuối năm nay.
Những năm gần đây, APEC đã phải vật lộn để đạt được các thỏa thuận trong bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa chính quyền cựu TT Mỹ Donald Trump với Trung Quốc. TT đương nhiệm Joe Biden đã hứa hẹn một cách tiếp cận đa phương hơn nhưng dự kiến sẽ không vội vàng trong các thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh.
“Các quốc gia hy vọng APEC sẽ mở rộng hơn về tự do hóa thương mại, nhưng chúng ta cũng cần phải thực tế về những gì có thể đạt được trong năm nay”, ông Alan Bollard, cựu giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC tại Singapore, nhận định. “Covid-19 là mối quan tâm tức thì và hàng đầu - giải quyết nó cũng chính là cơ hội để vượt qua các rào cản thương mại đang diễn ra.”
Nguồn: Reuters