Dữ liệu mới nhất từ chính phủ Nhật Bản hôm 15/2 cho thấy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hàng năm giảm 0,4% trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12/2024 sau khi sụt giảm 3,3% trong quý trước đó. Hai quý suy thoái liên tiếp thường được coi là định nghĩa của suy thoái về mặt kỹ thuật.
Trên cơ sở hàng quý, GDP giảm 0,1% so với dự báo trung bình là tăng 0,3% và nối sau mức giảm 0,8% trong quý 3/2023.
Dữ liệu chính thức cho thấy trong cả năm 2023, GDP danh nghĩa của Nhật Bản đã tăng 5,7%, đạt 591,48 nghìn tỷ yên, tương đương 4,2 nghìn tỷ USD dựa trên tỷ giá hối đoái. Mặt khác, Đức chứng kiến GDP danh nghĩa tăng 6,3%, đạt 4,12 nghìn tỷ Euro, tương đương 4,46 nghìn tỷ USD dựa trên tỷ giá hối đoái trung bình năm ngoái.
Tiêu dùng cá nhân, chiếm hơn một nửa hoạt động kinh tế Nhật Bản, giảm 0,2%, yếu hơn so với dự báo của thị trường là tăng 0,1%, do chi phí sinh hoạt cao và thời tiết ấm áp khiến các hộ gia đình không đi ăn ngoài và hạn chế mua sắm đồ mùa đông.
Chi tiêu vốn, một động lực tăng trưởng quan trọng khác của khu vực tư nhân, giảm 0,1% so với dự báo tăng 0,3%, do hạn chế về nguồn cung làm trì hoãn các dự án xây dựng.
Yoshiki Shinke, nhà kinh tế điều hành cấp cao tại Viện nghiên cứu Dai-ichi Life cho biết: “Điều đặc biệt đáng chú ý là sự chậm chạp trong tiêu dùng và chi tiêu vốn, hai đặc điểm từng là trụ cột chính cho nhu cầu trong nước. Nền kinh tế sẽ tiếp tục thiếu động lực trong thời điểm hiện tại và không có động lực tăng trưởng chính”.
Một số nhà phân tích đã cảnh báo thêm về đợt thu hẹp khác trong quý hiện tại ở Nhật Bản do nhu cầu toàn cầu yếu kém, tiêu dùng trong nước chậm chạp và hoạt động sản xuất tiếp tục bị đình trệ. Tất cả những điều này đều chỉ ra một con đường đầy thách thức mà Nhật Bản phải đối mặt để phục hồi nền kinh tế.
Sau những diễn biến kinh tế vào năm 2023, thị trường hiện đang dấy lên nghi ngờ về việc khi nào ngân hàng trung ương Nhật Bản sẽ bắt đầu thoát khỏi chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo kéo dài hàng thập kỷ qua.
Trong khi các quan chức BOJ chưa đưa ra manh mối về thời điểm chính xác họ có ý định chấm dứt lãi suất âm, nhiều nhà đầu tư trên thị trường kỳ vọng một động thái như vậy sẽ xảy ra vào tháng 3 hoặc tháng 4. Cuộc thăm dò của Reuters được thực hiện vào tháng 1/2024 cho thấy tháng 4 là lựa chọn hàng đầu của các nhà kinh tế.
Trong khi đó, một số nhà phân tích cho rằng thị trường lao động thắt chặt và kế hoạch chi tiêu doanh nghiệp mạnh mẽ đang tạo cơ hội cho Nhật Bản sớm thoát khỏi chính sách cực kỳ lỏng lẻo.
"Trong khi GDP sụt giảm lần thứ hai liên tiếp trong Quý 4 cho thấy nền kinh tế Nhật Bản hiện đang suy thoái, các cuộc khảo sát kinh doanh và thị trường lao động lại cho thấy một câu chuyện khác. Dù thế nào đi nữa, tăng trưởng sẽ vẫn chậm chạp trong năm nay do tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình chuyển sang mức âm”, ông Marcel Thieliant, người đứng đầu khu vực Châu Á-Thái Bình Dương tại Capital Economics đánh giá.
“BOJ vẫn lập luận rằng tiêu dùng tư nhân đã tiếp tục tăng ở mức độ vừa phải và chúng tôi nghĩ điều đó sẽ được truyền tải như một tín hiệu lạc quan tại cuộc họp sắp tới vào tháng 3”, ông Thieliant nói thêm và một lần nữa nhấn mạnh dự đoán của ông về việc BOJ sẽ chấm dứt chính sách lãi suất âm trong tháng 4 tới.