Giá hạt cà phê leo thang đang khiến cả các doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng tại Mỹ vô cùng lo lắng.
Theo dữ liệu mới nhất, giá bán lẻ cà phê trong tháng 8 đã tăng gần 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Một phần nguyên nhân được cho là do các mức thuế mới mà chính quyền Tổng thống Donald Trump áp lên hàng nhập khẩu. Cụ thể là từ tháng 7, Brazil bị đánh thuế tới 50%, trong khi Việt Nam chịu mức thuế 20% và Colombia là 10%.
Theo Hiệp hội Cà phê Quốc gia Mỹ (National Coffee Association), hơn 99% lượng cà phê tiêu thụ tại Mỹ được nhập khẩu. Trong đó, Brazil chiếm 30,7% tổng khối lượng cà phê nhập khẩu của Mỹ (theo cơ sở dữ liệu UN Comtrade), tiếp đến là Colombia với 18,3% và Việt Nam 6,6%.
Dữ liệu từ Toast, công ty cung cấp phần mềm quản lý nhà hàng, cho thấy giá trung bình một ly cà phê thường tại các nhà hàng ở Mỹ trong tháng 8 đã tăng thêm 10 cent so với năm ngoái lên mức 3,52 USD.
Riêng tại thủ đô Washington của nước Mỹ, giá trung bình cho một ly cà phê nóng đã tăng 4% lên 4,21 USD (tương đương 110 nghìn đồng). Còn cà phê cold brew tăng 3,7% lên 5,35 USD (tương đương 140 nghìn đồng).
Swing’s Coffee Roasters - thương hiệu thành lập từ năm 1916 với ba cửa hàng tại Virginia và Washington - cho biết họ đang chịu chi phí cao hơn bình thường. Chủ sở hữu Mark Warmuth nói với CNN rằng thuế quan của chính quyền Trump đã gây ra tình thế vô cùng khó khăn trên mọi phương diện, cộng thêm loạt yếu tố môi trường và nhân công vốn đã khiến giá cà phê leo thang.
“Người tiêu dùng là bên phải gánh chịu mọi chi phí đó”, ông Warmuth nói và nhấn mạnh rằng người chịu thiệt nhất trong câu chuyện này là người tiêu dùng.
Ông ước tính giá mỗi cốc cà phê có thể tăng thêm khoảng 10 đến 15 cent, dù chi phí nhập khẩu hạt có thể tăng tới 50%.
Giá tăng có thể khiến một số người chuyển sang pha cà phê tại nhà, song phần lớn vẫn sẽ tiếp tục mua cà phê ngoài hàng như một thú vui nho nhỏ mỗi ngày. “Cà phê được xem là một dạng “xa xỉ phẩm bình dân”. Dù giá tăng từ 3 USD lên 3,50 USD, con số đó vẫn chưa đủ để khiến mọi người thay đổi hẳn thói quen tiêu dùng”, ông Warmuth chia sẻ thêm.
“Người tiêu dùng có thể đổi thương hiệu, săn khuyến mãi hoặc chọn sản phẩm rẻ hơn để tiết kiệm chút tiền”, bà Erin McLaughlin, chuyên gia kinh tế cấp cao tại tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận Conference Board nhận định.
Mức thuế 50% áp lên Brazil – nước xuất khẩu cà phê lớn nhất sang Mỹ, đồng thời đang chịu thiệt hại nguồn cung do hạn hán - đang gây áp lực nặng nề nhất cho doanh nghiệp.
Tại Maryland, ông Doug Ilg, chủ thương hiệu Celtic Cup Coffee Roasting ở Silver Spring tiết lộ họ đã phải hạn chế sử dụng cà phê Brazil vì mức thuế quá cao. Ông không trực tiếp nhập khẩu mà mua qua các nhà cung cấp thứ ba và đã nhận thấy chi phí tăng rõ rệt trong tám tháng qua.
“Thuế quan của ông Trump chắc chắn đã làm thay đổi cục diện”, ông Ilg lưu ý với phóng viên CNN. Ông cho biết, do thuế tăng, khách hàng hiện phải trả thêm khoảng 63 cent cho mỗi pound cà phê so với hồi tháng 1.
Theo bà McLaughlin từ Conference Board, chi phí tăng thêm này cũng tạo sức ép lớn lên các doanh nghiệp nhỏ và vừa - vốn phải đầu tư nhiều ngay từ đầu.
Ông Joel Finkelstein, chủ thương hiệu Qualia Coffee chuyên bán tại các chợ nông sản quanh khu vực Washington cũng thừa nhận rằng thật khó để dự đoán tình hình kinh doanh trong 1-2 năm tới giữa bối cảnh giá cả bấp bênh như hiện nay: “Mỗi doanh nghiệp nhỏ, trừ khi rất may mắn, đều phải liên tục tự hỏi: liệu còn đáng để tiếp tục duy trì cửa hàng hay không”.
Chủ thương hiệu Vigilante Coffee Company, ông Chris Vigilante chia sẻ trên CNN rằng giá trung bình cho mỗi pound cà phê (tương đương 450gr) đã tăng từ khoảng 4 USD lên tới 6 USD.
Ông Vigilante giải thích, phần lớn cà phê của công ty được nhập khẩu từ Brazil, bên cạnh một số nguồn khác như Indonesia, Ethiopia và Colombia. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, công ty đang xem xét nhập khẩu từ nhiều nước hơn để đa dạng nguồn cung và duy trì mức giá hợp lý cho khách hàng. Bất chấp chi phí tăng, bản thân ông Vigilante lạc quan rằng vẫn có cách giúp người tiêu dùng tiếp tục thưởng thức cà phê đặc sản chất lượng cao mà vẫn hợp túi tiền.
Đáng chú ý, các quan chức chính phủ Mỹ đã bắt đầu tìm hướng tháo gỡ cho ngành cà phê. Vào tháng 9 vừa qua, Hạ nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa Don Bacon và Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Ro Khanna đã giới thiệu dự luật lưỡng đảng mới mang tên “No Coffee Tax Act” nhằm miễn trừ thuế đối với các sản phẩm cà phê. Nếu được thông qua, dự luật này có thể giúp giảm bớt phần nào gánh nặng chi phí cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng Mỹ.