Điều hòa, quạt điện, búp bê... người dân Mỹ có thể "cai" hàng tiêu dùng Trung Quốc?

90% số hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ năm 2024 đến từ Trung Quốc và nước này cũng đang kiểm soát 3/4 thị trường xuất khẩu toàn cầu. Hơn 50 mặt hàng có giá trị nhập khẩu trên 1 tỷ USD phải chịu mức thuế 125% trong cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung của Tổng thống Donald Trump. Hơn 3/4 điện thoại di động, máy chơi trò chơi điện tử, máy chế biến thực phẩm và quạt điện được vận chuyển đến Hoa Kỳ năm 2024 được sản xuất tại Trung Quốc.

Trung Quốc cũng sản xuất 75% búp bê, xe ba bánh, xe tay ga và các đồ chơi có bánh xe khác mà Hoa Kỳ nhập khẩu vào năm ngoái.

Nhà sản xuất đồ chơi đứng sau búp bê Barbie, Mattel, đã cảnh báo rằng họ có thể tăng giá tại Hoa Kỳ để bù đắp tác động - và điều đó xảy ra trước khi ông Trump leo thang mới nhất trong cuộc chiến thuế quan ăn miếng trả miếng. Công ty có trụ sở tại California, cũng sản xuất ô tô HotWheels và trò chơi bài Uno, cho biết 40% sản phẩm của họ được sản xuất tại Trung Quốc.

Theo Chad Brown, thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, tốc độ và quy mô của các mức thuế quan trả đũa của Tổng thống Trump có nghĩa là chi phí có nhiều khả năng sẽ được chuyển sang người tiêu dùng Hoa Kỳ.

Brown cho biết thuế quan đối với Trung Quốc đang được áp dụng "ở mức cao hơn nhiều, với tốc độ nhanh hơn đáng kể và đối với nhiều sản phẩm tiêu dùng mới" không bị ảnh hưởng trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump. "Có nhiều khả năng giá cả tăng đáng kể đối với người tiêu dùng mua những loại sản phẩm này".

Việc giữ mát trong những tháng mùa hè giờ đây có thể trở nên tốn kém đối với những người chưa chuẩn bị: 9 trong số 10 chiếc quạt điện được nhập khẩu được bán tại Hoa Kỳ vào năm 2024 đến từ Trung Quốc, cũng như 40% các thiết bị điều hòa không khí độc lập. Trung Quốc đều đang thống trị thị trường xuất khẩu toàn cầu cả hai mặt hàng này.

Sự thống trị của Trung Quốc đối với rất nhiều mặt hàng xuất khẩu toàn cầu có nghĩa là việc tìm kiếm các nhà sản xuất thay thế sẽ không dễ dàng", Allie Renison cựu quan chức bộ thương mại Anh, hiện làm việc tại công ty tư vấn SEC Newgate nhận xét.

"Các doanh nghiệp Mỹ và phương Tây đã chuyển chuỗi cung ứng của họ ra khỏi Trung Quốc và sang các nước châu Á khác trong những năm gần đây", bà nói. "Nhưng với rất nhiều nguyên liệu thô và linh kiện của Trung Quốc vẫn được đưa vào các sản phẩm mà họ đang lắp ráp, phần lớn sẽ phụ thuộc vào mức độ chính xác của các quy tắc cụ thể về sản phẩm này và mức độ thân thiện với Hoa Kỳ của các quốc gia này".

Bà nói thêm: “Thách thức không phải là tìm kiếm nhà cung cấp thay thế, vì phần lớn Đông Nam Á đã và đang tăng sản lượng hàng công nghiệp, mà là Hoa Kỳ sẽ đặt ra những điều kiện gì cho các thỏa thuận với các quốc gia đó”.

Việc chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc đặc biệt khó khăn đối với các sản phẩm điện tử như máy chơi game và điện thoại di động, do chuỗi cung ứng phức tạp và kỹ năng cần thiết để sản xuất chúng.

Jason Miller, giáo sư tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Bang Michigan, cho biết: "Việc tách rời nhanh chóng sẽ khá khó khăn, đặc biệt đối với các mặt hàng như điện thoại thông minh, nơi cần phải tạo thêm công suất, đào tạo công nhân và thiết lập các tuyến cung ứng đầu vào thay thế".

Ví dụ, Apple đã cố gắng chuyển một số hoạt động sản xuất của mình ra khỏi Trung Quốc, với một động thái nhỏ nhưng đang phát triển vào Ấn Độ Nhưng 80% sản lượng điện thoại thông minh của công ty nhập khẩu về Hoa Kỳ vẫn có nguồn gốc Trung Quốc, theo công ty nghiên cứu thị trường công nghệ Counterpoint.

Theo nhà phân tích Wamsi Mohan của Bank of America, nếu Apple dành toàn bộ sản lượng iPhone từ Ấn Độ cho thị trường Hoa Kỳ thì họ vẫn chỉ đáp ứng được khoảng một nửa trong số hơn 50 triệu mẫu máy mà công ty này xuất sang Mỹ mỗi năm.

Nhìn chung, bốn trong năm điện thoại thông minh và máy chơi game nhập khẩu vào Hoa Kỳ năm ngoái được sản xuất tại Trung Quốc. Bất chấp việc Tổng thống Trump không loại trừ khả năng một số công ty Hoa Kỳ được miễn thuế quan qua lại - những người tiêu dùng vẫn lo lắng rằng các sản phẩm khác có thể không có sẵn.

Miller cho biết: “Mối quan tâm lớn nhất của người tiêu dùng là các nhà nhập khẩu, lo ngại rằng họ không thể chuyển chi phí tăng thuế quan cho người tiêu dùng, nên đã ngừng nhập khẩu một số hàng hóa từ Trung Quốc”.