Đảng Cộng hòa, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống đắc cử Donald Trump, từ lâu đã thường xuyên lên tiếng chỉ trích xe điện, lập luận rằng chúng đang bị ép buộc lên người tiêu dùng một cách bất hợp lý.
Vì vậy, ông Trump đã nhiều lần cam kết sẽ thu hồi hoặc loại bỏ nhiều tiêu chuẩn khí thải phương tiện trong quy định của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) cũng như các ưu đãi nhằm thúc đẩy sản xuất và sử dụng xe điện, ví dụ như Đạo luật Giảm Lạm Phát của chính quyền Biden được thông qua vào năm 2022.
ĐIỀU CHỈNH CHÍNH SÁCH
Các chuyên gia trong ngành ô tô và một số quan chức chính phủ cho biết sẽ rất khó để ông Donald Trump hủy bỏ hoàn toàn IRA, nhưng ông có thể cắt giảm ngân sách hoặc hạn chế các khoản trợ cấp cho xe điện thông qua sắc lệnh hành pháp hoặc hành động chính sách khác.
Nhiều người cho rằng ông Trump sẽ nhắm đến khoản tín dụng tiêu dùng liên bang hiện tại - vốn cung cấp lên đến 7.500 USD cho việc mua xe điện - thay vì các khoản tín dụng sản xuất công nghiệp dành cho các doanh nghiệp.
“Có thể sẽ có một số điều chỉnh đối với IRA… nhưng tôi không nghĩ IRA sẽ biến mất. Bởi thực tế, IRA có những điểm rất tốt mà tôi nghĩ cả Đảng Cộng hòa và Dân chủ sẽ đều ủng hộ. Nhiều khoản đầu tư vào sản xuất xe điện theo IRA đã được thực hiện tại các bang nghiêng về đảng Cộng hòa như Ohio, Nam Carolina và Georgia”, David Rubenstein, đồng sáng lập và đồng chủ tịch của Tập đoàn Carlyle cho biết trong một cuộc phỏng vấn với CNBC.
Trong thời gian qua, các giám đốc điều hành trong ngành ô tô cũng thường xuyên khẳng định rằng họ không dựa vào việc ai sẽ nắm quyền Nhà Trắng để đưa ra quyết định đầu tư nhưng họ hiểu rằng những điều chỉnh khi chính quyền thay đổi cũng là điều tự nhiên.
“Mỗi khi có sự thay đổi chính quyền, đó là thời điểm thú vị đối với ngành vì chúng tôi phải làm quen với các chính sách và quy định mới, đồng thời phải cập nhật cho chính quyền mới về những gì chúng tôi làm và chúng tôi là ai”, David Christ, Phó Giám đốc và Giám đốc Điều hành của Toyota Bắc Mỹ, phát biểu hôm thứ Tư trong một sự kiện của Hiệp hội Báo chí Ô tô gần Detroit.
“Chính quyền thay đổi mỗi bốn năm một lần, vì vậy chúng tôi không cảm thấy phải vội vã thay đổi chiến lược dài hạn”, ông Christ nói thêm.
Bên cạnh đó, ông Donald Trump được dự kiến sẽ tiếp tục đối đầu với California và một số tiểu bang khác về việc thiết lập các tiêu chuẩn khí thải xe cộ của riêng họ, bao gồm yêu cầu bán xe điện hoàn toàn. Trong đó, các yêu cầu hiện hành theo quy định “Xe Sạch Tiên Tiến II” năm 2022 yêu cầu 35% các phương tiện mẫu 2026 sẽ phải là xe không phát thải. Các loại xe điện sử dụng pin, tế bào nhiên liệu và, ở một mức độ nào đó, xe điện plug-in hybrid, đều sẽ được phân loại là xe không phát thải.
Trước cuộc bầu cử, các quan chức trong ngành ô tô cho biết bất kể ai chiến thắng tại Nhà Trắng, thì các nhà sản xuất ô tô vẫn sẽ yêu cầu hoãn thực hiện các quy định này.
Theo Hội đồng Tài nguyên Không khí California (CARB) báo cáo, đã có 12 bang và Washington D.C. áp dụng quy định này, tuy nhiên, khoảng một nửa trong số đó lựa chọn bắt đầu từ mẫu xe năm 2027.
Các giám đốc điều hành và chuyên gia trong ngành cũng dự đoán chính quyền Trump 2.0 có thể sẽ thu hồi hoặc “đóng băng” các tiêu chuẩn Hiệu quả Tiêu thụ Nhiên liệu Trung bình (CAFE) đối với các mẫu xe từ năm 2027 đến 2031.
KẺ THẮNG, NGƯỜI THUA
Tại Phố Wall, có hàng loạt suy đoán rằng các nhà sản xuất ô tô truyền thống - đặc biệt là các công ty “Detroit” như General Motors (GM), Ford Motor và công ty mẹ của Chrysler, Stellantis - sẽ là những người hưởng lợi lớn nhất từ nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump và sự kiểm soát của Đảng Cộng hòa đối với Quốc hội.
Tham vọng của GM về một tương lai hoàn toàn điện hóa và một doanh nghiệp xe điện có lãi trong tương lai gần phụ thuộc rất nhiều vào các khoản tín dụng thuế liên bang.
Toyota cũng là đơn vị sẽ “thở phào nhẹ nhõm” khi các quy định về xe điện bị giảm bớt hoặc loại bỏ, vì hãng xe Nhật Bản đang chậm trễ hơn đối thủ trong việc đầu tư vào các mẫu xe hoàn toàn chạy bằng điện.
“Chúng tôi thấy Ford và GM là những người hưởng lợi chính từ chính quyền ông Trump,” nhà phân tích John Murphy của BofA Securities cho biết trong một ghi chú gửi nhà đầu tư.
Ngược lại, những công ty xe điện khởi nghiệp như Rivian Automotive và Lucid Group sẽ yên tâm hơn nếu đảng Dân chủ cầm quyền.
Cổ phiếu của GM và Ford đóng cửa phiên 6/11 với mức tăng lần lượt là 2,5% và 5,6%. Giá cổ phiếu của Toyota và Stellantis không thay đổi nhiều. Cổ phiếu của Lucid và Rivian giảm 5,3% và 8,3%.
Đáng chú ý nhất là Tesla, hãng xe điện hàng đầu của Mỹ, tăng vọt 15% hôm thứ Tư và trước đó đã đạt mức cao nhất trong 52 tuần. Đặc biệt, giám đốc điều hành Elon Musk đã tích cực ủng hộ và vận động cho ứng viên Đảng Cộng hoà ở các bang dao động và bản thân Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng từng đề cập đến việc bổ nhiệm Elon Musk làm cố vấn cho chính quyền của mình.
“Rivian và Lucid có nguy cơ gặp nhiều khó khăn, điều này phản ánh rõ rệt trong giá cổ phiếu. Còn Tesla sẽ không cần lo lắng vì công ty đã đạt được lợi nhuận tốt và sẽ sớm giới thiệu thêm nhiều sản phẩm giá rẻ có thể thu hút công chúng”, ông John Murphy nhận xét.
Ngay sau khi kết quả bầu cử được công bố, nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng gửi lời chúc mừng ông Donald Trump và các quan chức mới trên toàn bộ cấp chính quyền.
“Chúng tôi mong muốn được làm việc với chính quyền mới và Quốc hội về các chính sách giúp củng cố ngành công nghiệp ô tô Mỹ, ngành công nghiệp hỗ trợ 9,7 triệu việc làm và đóng góp hơn 1 nghìn tỷ USD vào nền kinh tế mỗi năm”, tuyên bố của Ford cho biết.
“Đồng hương” của Ford, General Motors cũng đã gửi lời chúc mừng và chia sẻ mong muốn được hợp tác chặt chẽ với chính quyền để đảm bảo rằng nước Mỹ sẽ tiếp tục dẫn đầu thế giới về công nghệ và đổi mới, mang lại lợi ích cho người lao động và người tiêu dùng.