Vài giờ sau khi Sam Bankman-Fried, đồng sáng lập FTX và là người sáng lập ra ngành công nghiệp tiền điện tử, bị kết tội lừa đảo và rửa tiền ở New York, một trong những người ủng hộ hàng đầu của Sam Bankman đã lên tiếng.
Alfred Lin, đối tác tại Sequoia Capital cho biết: “Ngay sau khi FTX sụp đổ, chúng tôi đã xem xét kỹ lưỡng quy trình thẩm định của mình và đánh giá mối quan hệ làm việc kéo dài 18 tháng của chúng tôi với Sam Bankman-Fried”. “Chúng tôi kết luận rằng chúng tôi đã bị lừa dối!”
Những người hoài nghi về tiền điện tử sẽ lập luận rằng Lin khó có thể là người đầu tiên bị lừa. Kể từ khi bitcoin được tạo ra vào năm 2009, ngành công nghiệp này đã có nhiều liên quan đến giao dịch bất hợp pháp, chẳng hạn như thị trường Silk Road Coin hiện không còn tồn tại hoặc những thất bại trong kinh doanh như vụ sụp đổ năm 2014 của Mt Gox, vào thời kỳ đỉnh cao đã ảnh hưởng tới gần 3/4 tổng số bitcoin đang lưu hành.
Ở đỉnh cao quyền lực của mình, Bankman-Fried được coi là con đường dẫn đến ngôi vương trong ngành. Bên cạnh Sequoia, FTX còn tự hào có những nhà tài trợ chính thống như Tiger Global, Temasek thuộc sở hữu nhà nước của Singapore và Quỹ Hưu trí Giáo viên Ontario (Canada).
Tại Washington, Bankman-Fried cũng đã có những phiên điều trần trước các ủy ban quốc hội, ủng hộ nhiều quy định hơn và trở thành nhà tài trợ chính trị lớn.
Tại Bahamas, nơi đặt trụ sở của FTX, Thủ tướng Philip Davis đã ủng hộ công ty này như một thương vụ mua lại hoành tráng khi nền kinh tế của quốc gia Caribe này đang tìm kiếm động lực kinh tế tiếp theo.
FTX cũng đã giành được sự chứng thực của người nổi tiếng và ký hợp đồng tài trợ với Major League Baseball, đội bóng rổ Miami Heat và Hội đồng Cricket Quốc tế. Họ đã quay một quảng cáo Super Bowl với diễn viên kiêm nhà sản xuất Larry David.
Nhưng vào ngày 2/11, bồi thẩm đoàn gồm 12 người ở New York chỉ cần chưa đầy năm giờ để đạt được sự đồng thuận nhất trí rằng Bankman-Fried đã phạm 7 tội danh.
Luật sư Hoa Kỳ tại Quận Nam New York Damian Williams cho biết: “Sam Bankman-Fried đã gây ra một trong những vụ lừa đảo tài chính lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. “Loại lừa đảo, loại tham nhũng này đã có từ lâu đời và chúng tôi không còn kiên nhẫn nữa”.
Khi biểu tượng của tiền điện tử đang đứng trước nguy cơ về một bản án tù dài hạn, ngành công nghiệp mà ông ủng hộ có thể đi theo một trong hai ngã rẽ: Hoặc là tập hợp lại và cố gắng – một lần nữa – để được chấp nhận trong thế giới tài chính chính thống, hoặc là nó lại rơi vào tình trạng cũ - hình ảnh lâu đời như một thị trường thích hợp cho các nhà đầu cơ, người giao dịch trong ngày và những người nhiệt thành tin rằng tiền nên tách biệt khỏi nhà nước.
Đối với John Reed Stark, cựu giám đốc văn phòng thực thi Internet của Ủy ban Chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ, phán quyết của phiên tòa là “hồi chuông báo tử cho tiền điện tử, Web 3 và blockchain”.
Ông nói: “Nếu tất cả biến mất vào ngày mai, nó sẽ không ảnh hưởng đến một người nào trên hành tinh này ngoài nhà đầu cơ.”
Nhưng vẫn có những người khác tin rằng ngành này có thể phục hồi sau sự sụp đổ của Bankman-Fried và trở thành một phần của nền tài chính chính thống.
Charles Storry, người đứng đầu bộ phận tăng trưởng tại nền tảng chỉ số tương lai tiền điện tử Phuture cho biết: “Hình ảnh công khai của tiền điện tử đang ở mức thấp nhất mọi thời đại, nhưng ngành này vẫn chưa hoàn thiện”.
MỘT LỊCH SỬ HỔ THẸN
Kết luận đầy tai tiếng về sự nghiệp của Bankman-Fried sau hơn một thập kỷ không tuân thủ các quy tắc tài chính truyền thống, xung đột với các cơ quan quản lý trên khắp thế giới và cáo buộc rằng tiền điện tử được sử dụng để tài trợ cho khủng bố và phổ biến vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, sức mạnh tính toán cần thiết để “khai thác” các tài sản tiền điện tử như bitcoin tạo ra lượng khí thải carbon gần tương đương với một quốc gia có quy mô như Ukraine.
Vụ phá sản của FTX vào năm 2022 đã ngăn chặn cuộc khủng hoảng niềm tin khiến các tài sản kỹ thuật số phổ biến như bitcoin và ether mất hơn một nửa giá trị. Các công ty nổi tiếng khác một thời như Terraform Labs và Three Arrows Capital cũng sụp đổ.
Để đáp lại, các nhà lập pháp và cơ quan quản lý ở nhiều khu vực pháp lý đã tăng cường giám sát lĩnh vực này lên mức chưa từng có trong năm 2023. Các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ đã đưa ra một loạt các vụ kiện thực thi và vụ kiện chống lại một số công ty tiền điện tử lớn nhất còn lại. Chúng bao gồm Coinbase được niêm yết tại Hoa Kỳ – công ty đang phải đối mặt với vụ kiện của SEC sau khi bị cáo buộc vi phạm luật chứng khoán – và Binance, đối thủ lớn của FTX và sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới hiện tại.
Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai đã kiện Binance vào tháng 3, cáo buộc sàn này đã truy cập bất hợp pháp vào khách hàng Hoa Kỳ và họ biết rằng Binance đã tạo điều kiện cho các hoạt động có khả năng bất hợp pháp.
Ba tháng sau, SEC đã đệ đơn kiện Binance, cáo buộc rằng họ đã cố tình đưa tiền mặt của khách hàng với một công ty thương mại riêng thuộc sở hữu của giám đốc điều hành Changpeng Zhao. Cả Binance và Coinbase đều phủ nhận các cáo buộc và cho biết họ sẽ đấu tranh với các vụ kiện tương ứng.
Sau sự kiện 7/10 khi Hamas tấn công vào Israel, các cơ quan thực thi pháp luật của Israel đã đóng hơn 100 tài khoản Binance và xác định khoảng 150 sáng kiến quyên góp tiền điện tử có liên kết với Hamas, làm dấy lên những cáo buộc mới về mối liên hệ của ngành này với việc tài trợ cho khủng bố và những lời kêu gọi mới về một cuộc trấn áp.
Charley Cooper, cựu giám đốc của CFTC cho biết: “Ngành công nghiệp này trở nên nổi tiếng sau sự thất bại của Mt Gox và tranh cãi về Silk Road Coin”. “Trong suốt lịch sử của mình, nó đã có nhiều vụ bê bối - chiếm tỷ trọng lớn hơn nhiều trong thị trường của họ - hơn bất kỳ ngành nào khác từng gặp phải."
“Đa số bác sĩ không lừa gạt hệ thống chăm sóc sức khỏe, đa số luật sư không vi phạm đạo đức của tòa án. Những người ở Phố Wall, bạn có thể gọi họ là những kẻ tham lam, nhưng họ không vi phạm pháp luật,” Cooper nói thêm.
Yesha Yadav, giáo sư luật tại Trường Luật Vanderbilt, mô tả niềm tin của Bankman-Fried là “một thời điểm vô cùng quan trọng” đối với lĩnh vực tiền điện tử rộng lớn hơn. “Việc các cơ quan giám sát quay trở lại một cách dứt khoát thực sự làm nổi bật mức độ sa sút của một biểu tượng quan trọng của ngành... thật khó để tưởng tượng một cú đánh nghiêm trọng hơn.”
Những người làm việc trong ngành này lo ngại rằng triển vọng nghề nghiệp của họ có thể bị ảnh hưởng. Một chuyên gia cho biết anh “có chút lo ngại về những thông tin liên quan tới nghề nghiệp trong ngành tiền điện tử của mình có thể bị nghi ngờ khi đi ứng tuyển cho các ngành truyền thống”.
Anh ấy đã thua lỗ với FTX cũng như Voyager, một công ty tiền điện tử khác đã sụp đổ vào năm ngoái. “Trải nghiệm này đã khiến tôi trở nên thận trọng hơn rất nhiều,” anh nói thêm.
THỜI KHẮC MONG MANH
Sau khi FTX nộp đơn xin phá sản vào tháng 11 năm ngoái, những tiếng nói có ảnh hưởng trong lĩnh vực này đã kêu gọi tập trung đổi mới vào tính minh bạch.
Zhao của Binance cho biết “tất cả các sàn giao dịch tiền điện tử” phải cung cấp bằng chứng về dự trữ và cam kết hoạt động kinh doanh của riêng mình “hoàn toàn minh bạch”. Vài ngày sau, sàn giao dịch đối thủ OKX cho biết họ đang tung ra bằng chứng dự trữ đầu tiên “để thiết lập một tiêu chuẩn mới về tính minh bạch, quản lý rủi ro và bảo vệ người dùng”.
Nhưng theo số liệu từ nhà cung cấp dữ liệu ngành CCData, chỉ có khoảng 1/3 sàn giao dịch tiền điện tử hiện cung cấp bằng chứng về dự trữ hoặc các lựa chọn thay thế, chẳng hạn như báo cáo tài chính được kiểm toán thường xuyên.
Những sàn giao dịch đã cung cấp một số hình thức minh bạch tài chính cho khách hàng của họ chiếm khoảng 81% thị trường, nhưng con số này đã giảm so với mức 86% trong tháng 3 - và ngang với mức vào tháng 11 năm 2022, khi FTX phá sản.
Theo Jacob Joseph, nhà phân tích nghiên cứu tại CCData, điều này cho thấy rằng “bằng chứng về dự trữ có thể trở nên khó hiểu hơn đối với người dùng so với những tháng đầu sau sự sụp đổ của FTX”.
James Newman, đồng giám đốc của perfORM Due Diligence Services Limited, cho biết sàn giao dịch lớn nhất và có ảnh hưởng nhất “đã thực hiện các bước để mang lại sự minh bạch bổ sung đối với tài sản mà họ nắm giữ”.
“Tuy nhiên, có nhiều người đã chậm trong việc áp dụng bằng chứng dự trữ,” ông nói thêm, nói rằng đó “có thể là triệu chứng của sự thống trị liên tục của tiền bán lẻ được giữ trên các sàn giao dịch không có tiếng nói thống nhất”.
Các nhà giao dịch bán lẻ - các cá nhân tự giao dịch - đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành. Nhưng nhiều người cảm thấy bây giờ nó cần phải mở rộng sức hấp dẫn của nó. Storyry cho biết: “Sự tồn tại của tiền điện tử phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ bên ngoài và niềm tin từ các ngành khác”. “Bán lẻ đang tham gia, nhưng hiện tại chúng tôi cần sự hỗ trợ của thể chế để đưa ngành này lên một tầm cao mới.”
Có những dấu hiệu cho thấy điều này đang xảy ra. Vào mùa hè, gã khổng lồ thanh toán PayPal đã trở thành tổ chức tài chính lớn đầu tiên tung ra token tiền điện tử được chốt bằng đô la Mỹ. Công ty đã cung cấp giao dịch bằng các loại tiền điện tử phổ biến nhất thế giới kể từ năm 2020, nhưng việc ra mắt cái gọi là stablecoin – một tài sản tiền điện tử có giá tương đương với giá của một tài sản được công nhận hơn, thường là tiền tệ thông thường – đã đánh dấu một lợi ích lớn cho một lĩnh vực đang gặp khó khăn. .
Những hy vọng lớn hơn nữa về sự hỗ trợ của tổ chức nằm ở BlackRock, nhà quản lý tài sản lớn nhất thế giới, nhận được sự chấp thuận của SEC để triển khai quỹ giao dịch trao đổi bitcoin giao ngay. Điều đó sẽ cho phép các nhà đầu tư suy đoán về bitcoin trong một phương tiện tài chính được quản lý do một tên tuổi được công nhận điều hành.
Tháng trước, khi lượng đồn đoán ngày càng tăng về việc ứng dụng của BlackRock có thể được chấp thuận, giá bitcoin đã tăng lên 35.000 USD, lấy lại tổn thất mà nó đã gánh chịu kể từ cuộc khủng hoảng thị trường tiền điện tử bắt đầu vào tháng 5/2022.
Ilan Solot, đồng giám đốc tài sản kỹ thuật số tại dịch vụ tài chính Marex, cho biết: “Có những dấu hiệu gia nhập ngành này nếu bạn biết tìm ở đâu: Chúng ta đang nói về việc BlackRock tung ra một quỹ giao dịch trao đổi bitcoin và PayPal tung ra một loại tiền ổn định được chốt bằng đô la”.
Nhưng không có gì chắc chắn cả. SEC, do chủ tịch Gary Gensler đứng đầu, cho đến nay đã từ chối phê duyệt bất kỳ ứng dụng nào như vậy và có thể không bao giờ bật đèn xanh cho BlackRock – hoặc bất kỳ ứng cử viên nào khác – để đưa bitcoin ra thị trường đại chúng.
Các nhà lập pháp cũng đã thận trọng hơn. Tháng trước, Thượng nghị sĩ Cynthia Lummis và Đại diện French Hill đã kêu gọi Bộ Tư pháp Mỹ xem xét các cáo buộc hình sự đối với Binance và Tether, sàn giao dịch lớn nhất và nhà phát hành stablecoin lớn nhất.
Sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel, hơn 100 nhà lập pháp từ cả hai đảng chính trị lớn ở Mỹ đã ký một lá thư kêu gọi chính quyền Biden vạch ra các bước mà họ đang thực hiện để giảm thiểu việc tiền điện tử được sử dụng như một phương tiện tài trợ cho khủng bố.
Một nhà vận động hành lang cho ngành công nghiệp tiền điện tử ở Washington cho biết: “Sẽ khó khăn hơn để thông qua luật ở Hoa Kỳ và giờ đây sẽ có sự đón nhận lạnh lùng hơn ở Quốc hội”. Vẫn còn phải xem vào năm 2024, liệu Coinbase và Binance có sẵn sàng – hoặc thậm chí có thể – vận động hành lang các cơ quan quản lý và chính trị gia như FTX trước đây hay không.
QUAY LẠI NGUYÊN TẮC ĐẦU TIÊN
Điều trớ trêu là “Tất cả những người làm tiền điện tử này hiện đang kêu gọi một quỹ ETF bitcoin, nhưng họ đã bắt đầu dự án bitcoin vì họ thất vọng về cuộc khủng hoảng ngân hàng năm 2008. Họ khó chịu về việc chính phủ có thể giám sát các giao dịch tài chính của họ,” Reed Stark, cựu giám đốc điều hành của SEC chỉ ra.
"Vì vậy, họ phải làm những gì? Họ tập hợp xung quanh một trong những công ty dịch vụ tài chính lớn nhất thế giới vì không còn gì cả. Đó là sự đạo đức giả tột cùng,” ông nói thêm.
Nhưng trong khi nhiều người trong ngành đặt hy vọng vào một tương lai phổ biến, thì một nhánh khác lại muốn tiền điện tử quay trở lại cội nguồn của nó.
Erik Voorhees, người sáng lập nền tảng tiền điện tử ShapeShift và là một người theo chủ nghĩa tự do không hề nao núng, vào tháng trước đã đưa ra lời kêu gọi tập hợp những người vẫn trung thành với mục tiêu tiền điện tử ban đầu.
“Tại sao chúng ta chấp nhận thế giới này, trong đó chúng ta chỉ được tự do giao dịch khi có sự chấp thuận có điều kiện của người lạ?” ông đặt câu hỏi. “Tất nhiên đây không phải là tự do. Đó là sự tồn tại, đó là chế độ nông nô, và việc xiềng xích được giảm nhẹ trong hầu hết các trường hợp sẽ không khiến chúng ta quên rằng xiềng xích tồn tại.”
Thay vì đối đầu trực tiếp với các nhà quản lý và nhà lập pháp ngày càng thù địch, Voorhees và những người khác đang thúc đẩy ngành quay trở lại các nguyên tắc đầu tiên: Tài chính không cần cấp phép, được coi là sự từ chối rõ ràng đối với cơ sở, sự giám sát của chính phủ và các cơ quan quản lý.
“Điều gì ngăn cản con người của ngày mai khỏi sự nô lệ thậm chí còn lớn hơn? Chúng tôi làm vậy... chúng tôi đang xây dựng hệ thống phòng thủ kinh tế của xã hội hiện đại chống lại sự cướp bóc và hạn chế của nhà nước, chúng tôi đang nói không với sự xâm lấn vĩnh viễn của sự tồn tại được phép,” Voorhees nói thêm.
Balaji Srinivasan, tác giả, nhà đầu tư và cựu giám đốc công nghệ tại Coinbase, đã phát động hội nghị Network State vào tháng trước tại Amsterdam trong nỗ lực “xây dựng cơ sở ngang hàng”.
Các diễn giả bao gồm Vitalik Buterin và Anatoly Ykovenko – những người đứng đằng sau các chuỗi khối tiền điện tử ethereum và solana phổ biến – và cặp song sinh Winklevoss – người sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử Gemini – đều tham dự.
“Đây là cuộc họp của tất cả những người xây dựng cơ sở song song. Đó là nhiều hơn tiền tệ ngang hàng. Đó là phương tiện truyền thông ngang hàng, giáo dục ngang hàng khoa học ngang hàng, xây dựng ngang hàng, thậm chí là các thành phố ngang hàng,” Srinivasan nói.
Sau cái chết đầy tai tiếng của cựu gương mặt quảng cáo tiền điện tử, quyết định rút lui khỏi cuộc chiến thua cuộc với các nhà lập pháp và cơ quan quản lý có thể là hấp dẫn, nhưng đó là một quyết định có nguy cơ làm suy yếu một thị trường vốn đã ít giao dịch.
Vào đầu năm 2023, cần phải mua hơn 1.400 bitcoin – khoảng 23 triệu USD vào thời điểm đó – để đẩy giá token lên hơn 1%, theo số liệu được chia sẻ bởi nhà cung cấp dữ liệu CCData.
Nhưng đến cuối tháng 4, sẽ chỉ cần 462 bitcoin – khi đó trị giá khoảng 13 triệu USD - để đạt được tác động tương tự trên thị trường. Đây là điểm thấp nhất về độ sâu thị trường đối với bitcoin và tether, loại tiền ổn định lớn nhất thế giới, kể từ tháng 5/2022 khi lĩnh vực này rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Các con số ngày nay đã được cải thiện, nhưng vẫn không phản ánh một thị trường được giao dịch rộng rãi với động lực bán lẻ và dòng tiền mới chảy vào; bây giờ sẽ cần 752 bitcoin, trị giá khoảng 26 triệu USD, để tác động tới giá của đồng tiền này.
Solot, của Marex cho biết: “Theo quan điểm của tôi, phán quyết có tội của Bankman-Fried đã được quyết định từ lâu.
“Nhưng theo giả thuyết, nếu điều này được chứng minh là một ngã ba lớn trên con đường mà việc áp dụng tiền điện tử bị chậm lại hoặc thậm chí thất bại thì rủi ro... là bạn sẽ chỉ có tiền nội bộ tràn lan trên thị trường và về cơ bản nó sẽ bị hao mòn.”
"Nếu không tìm kiếm được các nguồn vốn mới thì sẽ không tìm kiếm được động lực tăng trưởng mới" Solot nhấn mạnh.
