Một làn sóng kỷ lục các chuỗi nhà hàng và quán cà phê Trung Quốc đang đổ bộ vào Singapore trong năm qua, đạt mục tiêu biến đảo quốc sư tử thành động lực cho kế hoạch mở rộng ra toàn cầu. Đáng chú ý, xu hướng này được thúc đẩy tình trạng thị trường Trung Quốc đối mặt với nhu cầu tiêu dùng ảm đạm, cạnh tranh giá gay gắt và biên lợi nhuận ngày càng bị thu hẹp.
Tại Trung Quốc, nhu cầu tiêu dùng yếu đã kìm hãm tăng trưởng kể từ khi nước này dỡ bỏ phong tỏa Covid-19 gần ba năm trước. Thị trường bất động sản ảm đạm kéo dài và các mức thuế của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc càng khiến cuộc chiến giá cả thêm khốc liệt trên nhiều lĩnh vực, từ ẩm thực, thương mại điện tử đến ô tô, qua đó gia tăng áp lực giảm phát.
Trong bối cảnh đó, Singapore - quốc gia có nền văn hóa tương đồng và luôn duy trì quan hệ cởi mở với các nền kinh tế lớn - từ lâu đã trở thành “cửa ngõ” chiến lược cho các doanh nghiệp Trung Quốc muốn vươn ra thế giới. Theo dữ liệu của công ty tư vấn Momentum Works, tính đến tháng 8 năm nay, có khoảng 85 thương hiệu F&B Trung Quốc vận hành 405 cửa hàng tại Singapore, cao gấp đôi con số 32 thương hiệu với 184 cửa hàng vào tháng 6 năm ngoái.
“Hiện rất khó để kinh doanh tại Trung Quốc, nên nhiều thương hiệu chọn cách mở rộng ra nước ngoài”, bà Josie Zhou, Giám đốc điều hành mảng quốc tế của chuỗi nhà hàng Hunan Nong Geng Ji chia sẻ. Thương hiệu này chọn Singapore làm điểm đến đầu tiên trong chiến lược toàn cầu của mình.
Nhưng mức tăng trưởng kỷ lục này cũng diễn ra trong bối cảnh các nhà hàng nội địa, từ quầy ăn bình dân đến nhà hàng Michelin ở Singapore cũng đang chật vật vì chi phí tăng cao và sức mua giảm sút. Tuy nhiên, các thương hiệu Trung Quốc vẫn rất tự tin về triển vọng tại Singapore, nhờ vào mô hình kinh doanh tinh gọn và khả năng quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả - những yếu tố đã giúp họ trụ vững ở quê nhà. Chuỗi trà sữa Chagee là ví dụ điển hình. Nhờ hệ thống máy móc do đội ngũ nội bộ phát triển, thương hiệu này có thể pha một ly trà sữa lạnh tùy chỉnh lượng đá và đường chỉ trong 8 giây, theo ông Jonathan Ng, Giám đốc phụ trách chính phủ và công chúng khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Chagee.
“Thị trường Singapore có thể khó khăn, nhưng thị trường đại lục còn khốc liệt hơn”, chuyên gia kinh tế Trung Quốc của Maybank, Erica Tay, nhận định.
Là cầu nối giữa văn hóa Đông và Tây, Singapore được xem là điểm đến lý tưởng với dân số 6,1 triệu người, phần lớn là người gốc Hoa. Giới doanh nghiệp Trung Quốc cho rằng đây không chỉ là thị trường tiềm năng mà còn là “sân khấu” để nâng cao hình ảnh thương hiệu. “Nếu chúng tôi xây dựng được thương hiệu tại Singapore, độ nhận diện có thể lan sang Malaysia, Việt Nam, thậm chí Indonesia”, bà Jia của ChaPanda nói thêm.
Tuy nhiên, làn sóng này cũng khiến giới kinh doanh địa phương lo ngại. Tổ chức Singapore Tenants United for Fairness, đại diện cho 700 doanh nghiệp địa phương, trong tuyên bố hồi tháng 6 đã cho biết các công ty trong nước gặp khó khi cạnh tranh với những doanh nghiệp Trung Quốc quy mô lớn.
“Khi một doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) từ Trung Quốc còn lớn hơn cả các tập đoàn nội địa của chúng ta, rõ ràng là các doanh nghiệp nhỏ Singapore không thể cạnh tranh sòng phẳng. Thực tế, chúng ta thậm chí không chơi trong cùng một sân”, tổ chức này nhấn mạnh.
Thậm chí một số thương hiệu nhỏ của Trung Quốc cũng được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư mạnh về tài chính, cho phép họ chi đậm để giành vị trí đắc địa. Chẳng hạn, nhà hàng đạt sao Michelin Yong Fu đến từ Thượng Hải đã đầu tư 10 triệu đôla Singapore (7,72 triệu USD) khi đặt chân đến Singapore năm ngoái. Khoản đầu tư này bao gồm chi phí cải tạo, tiền thuê, lương nhân viên và vận hành và đủ duy trì trong khoảng 5 năm, ông Ye Cheng Zhong, Giám đốc và là một trong ba nhà đầu tư của Yong Fu tiết lộ.
Theo ông Ethan Hsu, Trưởng bộ phận bán lẻ của công ty bất động sản Knight Frank, dòng vốn đầu tư mạnh mẽ từ các tập đoàn Trung Quốc đã khiến giá thuê mặt bằng tại những khu vực sầm uất tăng vọt, trong bối cảnh nguồn cung hạn chế. Trong khi đó, nhà phê bình ẩm thực KF Seetoh cảnh báo rằng sự tràn vào ồ ạt của các nhà hàng Trung Quốc đang làm loãng bản sắc ẩm thực bản địa của Singapore.
Dù vậy, các yếu tố này dường như vẫn khó có thể ngăn làn sóng doanh nghiệp Trung Quốc tìm cơ hội và phát triển ở thị trường quốc tế.